Tydzień temu poruszyłem kilka ważnych aspektów dotyczących kwestii dobrego zaplanowania budowy domu. Wspomniałem o lokalizacji, wielkości domów, budżecie i wielu innych elementach, ale… pisałem, że jest to tak obszerny temat, że wrócimy do niego dzisiaj. To wobec tego na co warto zwracać uwagę planując budowę „domu marzeń albo domu na biznes? Poniżej znajdą Państwo parę ważnych zagadnień, o których warto pamiętać. Omawiane punkty nie są ułożone według kryterium ważności.
GARAŻ
Jeszcze 100 lat temu mało kto miał samochód. Nawet 60 lat temu był to luksus – dlatego tak wiele starych domów Toronto, Etobicoke czy Scarborough nie ma garaży. Dziś auto ma prawie każdy, ale przy postępującym zagęszczeniu miasta posiadanie samochodu ponownie staje się luksusem – bo koszty utrzymania, parkowania i ubezpieczenia są ogromne. Wmawia się nam, że możemy żyć bez samochodu. Owszem, w centrum Toronto faktycznie wiele osób rezygnuje z jego posiadania, ale na obrzeżach miasta, gdzie komunikacja publiczna jest gorsza niż w wielu dużych aglomeracjach na świecie (które miałem okazję odwiedzić), samochód jest bardzo “drogą koniecznością”. Dlatego owszem, w samym Toronto dom z jednym garażem ma szansę na znalezienie nabywców, ale budując „custom home” w Mississauga, Oakville czy Burlington będzie to trudny dom do sprzedaży. Oczywiście mówimy cały czas o domach o ponadprzeciętnym standardzie, tak zwanych „custom”. Jest oczywiście mnóstwo domów na subdivisions, z pojedyńczym garażem, ale to tylko dlatego, że budujący je deweloper stara się „upchnąć” ich jak najwięcej na małych i płytkich działkach.
BUDOWAĆ W CENTRUM CZY NA OBRZEŻACH?
Oczywiście jest to sprawa osobistych preferencji, jeśli budujemy dom dla siebie i swojej rodziny. Ja osobiście lubię duże działki z dorodną, starą zielenią. W samym Toronto są takie tereny, ale niezwykle kosztowne. Ceny za działkę (z domem do zburzenia) potrafią sięgać milionów dolarów. Dlatego wolę budować w południowej Mississauga, Oakville czy Burlington. Taniej i bardziej zielono, i powietrze jest mniej skażone. Szczególnie Burlington ma ciągle dobre ceny i jest naprawdę miastem wartym zainteresowania. Natomiast jak budujemy na biznes, to budowanie w Toronto, szczególnie wzdłuż Subway Line zwykle przynosi bardzo dobry efekt ekonomiczny. Owszem, działki są często trochę droższe niż w Mississauga, ale w Toronto można wybudować mniejszy dom i sprzedać za te same albo większe pieniądze niż dom w Mississauga i często w krótszym czasie. Wielu młodych profesjonalistów woli korzystać z Subway, by dojechać do downtown.
BASEMENT Z OSOBNYM WEJŚCIEM
Przez lata pojęcie „basement” przeszło ogromną metamorfozę. Kiedyś to był składzik, później byle jak urządzona przestrzeń do oglądania TV. Dziś basementy są albo super luksusowym dodatkiem do domu, albo miejscem do prowadzenia biznesu, lub stanowią oddzielny apartament na wynajem. Dlatego projektując dom warto zwrócić uwagę jak basement będzie dostępny i jak będzie doświetlony. Osobne wejście i duże okna – to są elementy kluczowe. Jeśli budujemy na wąskiej działce w centrum miasta, wymagana jest to odrobina kreatywności. Natomiast właściwie zaprojektowany basement i dobrze urządzony apartament mogą przynosić stały i wysoki dochód. Proszę pamiętać, że obecnie prawo zezwala nam legalnie wystąpić o pozwolenie na drugi unit w naszym domu.
KUCHNIA
Oczywiste jest, że kuchnia jest jednym z tych pomieszczeń, które najbardziej podnoszą wartość domu i wpływa ona na to, jak dom jest postrzegany. Oczywiście jak ktoś buduje „mansion” 5,000 stóp lub większy dom, to kuchnia może być mniej istotna, ale jak budujemy mały lub średni dom (2000-3000), to wówczas kuchnia staje się pomieszczeniem wielofunkcyjnym. Nie tylko odbywa się tam gotowanie czy jedzenie, ale w kuchni odrabia się lekcje, ogląda TV, tam odbywają się rodzinne obiady i spotkania towarzyskie. Dlatego kuchnia powinna być możliwie duża, posiadać miejsce, wokół którego rodzina może się zebrać (bardzo popularne są wyspy), a także mieć miejsce na TV, komputer i stół do codziennych, nieformalnych posiłków. Niezwykle istotną sprawą w kuchni jest światło – zarówno naturalne, jak i sztuczne. Ciemne kuchnie nie są lubiane. Kuchnia powinna mieć także łatwe połączenie z ogrodem i najlepiej, by latem można było z niej łatwo serwować posiłki i trunki na usytuowany blisko balkon, deck czy taras. Moim zdaniem, kiedy projektujemy dom o ograniczonej powierzchni, to lepiej jest zrezygnować z formalnego „dining room”, a przeznaczyć tę powierzchnię na większą kuchnię z miejscem do jedzenia. Szczególnie, że dziś projektowanie kuchni też bardzo się zmieniło. Meble są coraz częściej naprawdę ładne. Sprzęty gospodarstwa domowego potrafią kosztować więcej niż samochód. Pożądane są „oversized” lodówki, specjalne chłodnie na wino, czasami nawet dwie zmywarki. Kuchnie potrafią być dziś „najdroższym” pomieszczeniem w domu.
RODZAJ OGRZEWANIA
Tutaj najwięcej pozostaje do życzenia. Najbardziej typowym rodzajem ogrzewania są obecnie piece gazowe i system kanałów powietrznych, poprzez które zimą tłoczone jest ciepłe powietrze, a w okresie upałów zimne. Bardzo często stosowany jest jeden piec, zwykle usadowiony w basemencie. O ile w małych domach takie rozwiązanie może zdać egzamin, to już w dużych domach, bazowanie na jednym piecu do grzania i jednym klimatyzatorze zwykle stwarza problemy. Typowym zjawiskiem jest to, że latem basementy są zbyt zimne, a w sypialniach na drugim piętrze nie da się wytrzymać od upału. Jakby nikt nie pamiętał o prawach fizyki. Zimne powietrze jest ciężkie i trudno jest je „wypchnąć” na drugie piętro, używając wiatraka, jaki jest w typowym piecu. Znacznie lepszym rozwiązaniem jest (jeśli już pozostajemy przy tym samym systemie) zastosowanie 2 lub 3 (a jeśli wymaga tego wielkość domu większej liczby) pieców – jeśli dzieli się dom na strefy. Na przykład basement i parter może być ogrzewany i chłodzony jednym piecem. Drugie piętro może mieć własny system (często mniej wydajny piec i klimatyzację), z powietrzem nadmuchiwanym od sufitu. Takie proste rozwiązanie powoduje, że zimne powietrze, które wprowadzamy na drugie piętro nie tylko schładza sypialnie, ale również opada na pierwszy poziom, który też jest łatwo schładzany przy znacznie mniejszym zużyciu energii. Oczywiście systemów ogrzewczych jest mnóstwo i jest to temat na inny artykuł, ale coraz bardziej popularny zaczyna być w „custom homes” system, gdzie ogrzewanie jest podłogowe (radiant) bez nadmuchu powietrza, natomiast chłodzenie jest niezależnym systemem rozprowadzanym od góry (od sufitów). Taki system jest niezwykle wydajny i powoduje minimalną ilość alergii – w przeciwieństwie do systemu kanałów powietrznych, w których znajduje się wiele bakterii.
UKŁAD FUNKCJONALNY
Szczególnie w „modern homes” preferowany jest open concept. Oczywiście zwykle w przypadku średniej wielkości domu. W domach bardzo dużych nie ma potrzeby na taką koncepcję, bo indywidualne pomieszczenia i tak są odpowiednio duże. Open concept wynika głównie z potrzeby stworzenia przestrzeni życiowej. Mały dom z 5-6 pokojami na tym samym poziomie (jak bywało wcześniej) wydaje się jeszcze mniejszy, a żadne z pomieszczeń nie jest wystarczająco duże, by właściwie funkcjonować.
PRACA Z DOMU
Home office nabrał bardzo dużego znaczenia w okresie pandemii. Owszem, kiedy potrzebujemy dostępu do komputera przez 15 minut dziennie – to możemy to robić nawet na blacie kuchennym. Ale jeśli mamy pracować wydajnie przez 8 godzin lub dłużej, to posiadanie wydzielonego i dobrze wyposażonego pomieszczenia staje się ogromnie ważne. W wielu obecnie projektowanych domach pojawia się takie specjalne pomieszczenie z właściwym oświetleniem, wentylacją, internetem, z miejscem na biurko (lub dwa), na drukarkę czy inne potrzebne urządzenia. Warto przemyśleć takie położenie home office, by wizyty potencjalnych interesantów nie kolidowały z życiem rodzinnym. Ważne jest też, by takie pomieszczenie nie nagrzewało się nadmiernie, gdyż praca w upale jest trudna i mniej wydajna.
RODZAJE OKIEN
Okna w ostatnich latach znacznie się poprawiły, w dużej mierze dzięki konkurencyjnym oknom z Europy. Obecnie są one znacznie bardziej energooszczędne oraz solidniejsze. Tendencja do projektowania jak największych okien jak jest ok, ale często prowadzi to do utraty prywatności. Wiele razy widziałem właścicieli siedzących w pół negliżu przy „kitchen island” albo całkowicie zasłaniających okna, by chronić swoją prywatność. Są na to proste sposoby. Pierwszy to właściwe przemyślenie wielkości samych okien i ich rozmieszczenia, ale również można stosować szkło, które uniemożliwia zaglądanie do środka. Również specjalnie zaprojektowane rolety spełniają taką samą funkcje.
RODZAJ OŚWIETLENIA
Naturalne światło jest zwykle mile widziane przez wszystkich, ale planując budowę domu zwykle mało kto zwraca uwagę na właściwe jego zaprojektowanie. To samo dotyczy sztucznego oświetlenia. Moim zdaniem wiele osób ogranicza się tylko do podstawowego minimum, mało uwagi poświęcając kwestii nastroju, jaki można „wyczarować” właściwym oświetleniem. Niektórzy umieszczają ogromną liczbę „pot lights” zamieniając sufity w coś, co przypomina arenę sportową. Całe szczęście oświetlenie LED jest coraz bardziej powszechne, wydziela znacznie mniej ciepła i jest energooszczędne. Inną zaletą LED jest niezwykła długowieczność takich żarówek. Wraz z rozwojem LED powstało mnóstwo sposobów kontrolowania tego oświetlenia na odległość.
LICZBA ŁAZIENEK
Kiedyś wystarczała jedna łazienka na cały dom i to w dodatku bardzo skromna. Dziś łazienki są traktowane z ogromną uwagą. Szczególnie te najważniejsze jak „master bath” czy „powder room”. W drogich domach „master bath” może mieć kilkadziesiąt metrów kwadratowych. Przypomina to czasami Spa. Nowoczesna łazienka jest zwykle połączona z obszerną garderobą i toaletką, czyli miejscem do czesania włosów i robienia makijażu. Tutaj zwykle o rozmachu projektu decyduje zamożność właścicieli. Tendencja idzie obecnie w kierunku własnej łazienki przy każdej z sypialni i możliwie z walk-in closet.
WYSOKOŚĆ SUFITÓW
Przez wiele lat standardowo większość domów miało sufity 8-stopowe. Później pojawiły się 9-stopowe. Dziś wielu budujących swoje domy nie wyobraża sobie pomieszczeń niższych niż 10 stóp. Faktycznie ta dodatkowa wysokość zapewnia więcej powietrza, ale również wygląda lepiej. Zabawne jest, że w tej kwestii wróciliśmy do czasów wiktoriańskich, kiedy to 10 stóp było standardem, co widać w wielu domach w okolicy Roncesvalles.
SMART HOMES
Żyjemy szybko, pracujemy dużo i coraz więcej korzystamy z najnowszej technologi. Internet, komputery, czy WiFi są wszechobecne. Automatyzacja jest już praktycznie wszędzie. Zaczyna to też dotyczyć domów. Kiedy lata temu widziałem pierwszy Smart Home – to zastosowany system do kontroli oświetlenia zajmował mały pokoik, wydzielał mnóstwo ogrzewania i kosztował kilkadziesiąt tysięcy. Dziś system o podobnych możliwościach można kupić za kilkaset dolarów. Tak jest z każdą elektroniką. Progres jest bardzo szybki, a dominuje technologia bezprzewodowa. Dotyczy to muzyki, światła, kontroli ogrzewania, systemu monitorowania, kamer itd. Dziś siedząc na plaży w Meksyku możemy sprawdzić czy dom jest taki, jaki postawiliśmy przed wyjazdem. Wracając z pracy możemy włączyć oświetlenie, czy podnieść temperaturę wewnątrz. A nawet włączyć obiad czy podgrzewanie podjazdu, by usunąć śnieg. To, co jeszcze niedawno oglądaliśmy w filmach science fiction, dziś jest realne i dostępne, nawet dla przeciętnie zarabiających osób. A młodzi szukają właśnie takich domów. Domów, które nie tylko będą dawały dach nad głową, ale również gwarantowały rozrywkę i wygodę życia.
ROOF TOP TERRACES
Dachy wykorzystywane jako kolejna powierzchnia użytkowa zyskują ostatnio ogromną popularność. Tym bardziej, że nowoczesna architektura odchodzi od dachów spadzistych na rzecz płaskich. Takie dachy z kolei w ciasnym, zatłoczonym mieście dają szansę na wykorzystanie ich na prywatny ogród czy taras. Z dala od oczu ciekawskich gwarantują pełnię słońca i często fantastyczne widoki. Jedyny problem, na jaki należy zwracać uwagę, to restrykcje wynikające z wymagań urbanistycznych (zoning by-law). Mogą istnieć ograniczenia dotyczące maksymalnej wysokości budynku oraz prywatności i bezpieczeństwa
Wszystkich Państwa planujących budowę domu lub mających wątpliwości co do podjętych w tej kwestii decyzji zapraszam do kontaktu. Tym bardziej, że rynek jest bardzo dynamiczny, i “złote” zasady w budownictwie i projektowaniu, którymi kierowaliśmy się jeszcze parę lat temu straciły już na wartości.
Pozdrawiam,
Maciek Czapliński
905 278 0007
Email: 2780007@gmail.com
