Premier Mark Carney powiedział, że nowy cel NATO w zakresie wydatków obronnych na poziomie 5 procent PKB oznaczałby dla Kanady około 150 miliardów dolarów rocznie.
W wywiadzie dla CNN przed szczytem przywódców NATO w Hadze w Holandii, 24 czerwca, Carney powiedział, że Kanada mogłaby sprostać tej kwocie częściowo dzięki zwiększonemu wydobyciu kluczowych surowców mineralnych w kraju, które opisał jako „jedne z największych i najbardziej zróżnicowanych”.
Sekretarz generalny NATO Mark Rutte zaproponował, aby państwa członkowskie zwiększyły wydatki na obronę do 5 procent PKB w ciągu najbliższych 10 lat, konkretnie 3,5 procent rocznego PKB na podstawowe potrzeby obronne i 1,5 procent na branże i technologie związane z obronnością. Rutte twierdzi, że zwiększone wydatki wojskowe są konieczne, aby sprostać potencjalnym zagrożeniom dla NATO w przyszłości, szczególnie ze strony Chin i Rosji.
Ottawa wydała 41 miliardów dolarów na obronę w zeszłym roku, co stanowi około 1,37 procent PKB Kanady. Carney zobowiązał się zwiększyć wydatki na obronę, aby osiągnąć cel NATO wynoszący 2 procent do końca tego roku fiskalnego. W tym roku oczekuje się, że wszystkie państwa członkowskie spełnią ten wymóg, który został po raz pierwszy ustalony w 2014 roku.
Długoterminowy cel na poziomie 5 procent będzie stanowić wyzwanie dla wielu członków NATO.
Według danych o wydatkach NATO opublikowanych w zeszłym roku, Polska miała najwyższe szacowane wydatki na obronę w stosunku do PKB wynoszące 4,1 procent, a następnie Estonia (3,43 procent) i Stany Zjednoczone (3,38 procent). Szacuje się, że większość członków wydała mniej niż 2,5 procent PKB na obronę w 2024 r.
Francja, Holandia, Niemcy i Wielka Brytania zobowiązały się do zwiększenia wydatków, aby do 2035 r. osiągnąć cel 5 procent. Poparło je także kilka innych krajów NATO graniczących z Ukrainą, Rosją i Białorusią.
NATO już zrobiło wyjątek dla Hiszpanii , która nie będzie musiała osiągnąć celu 5 procent. Premier Słowacji Robert Fico powiedział, że nowy cel będzie stanowił prawie 20 procent budżetu Słowacji, co nazwał „absolutnym absurdem”.
Carney powiedział, że realizacja celu 5 procent będzie również możliwa dzięki współpracy Kanady z krajami partnerskimi w Europie i na świecie w celu zagospodarowania złóż bogactw naturalnych w tym kraju.
„Część wydatków na to wlicza się do tych 5 procent. W rzeczywistości wiele z tego wlicza się do tych 5 procent z powodu wydatków na infrastrukturę — to porty, koleje i inne sposoby wydobywania tych minerałów” — powiedział Carney w wywiadzie dla CNN.
Carney podpisał 23 czerwca ważną umowę obronną i bezpieczeństwie z UE. Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen powiedziała, że umowa zostanie „szybko” opracowana, aby Kanada mogła przystąpić i wnieść wkład do unijnego programu działań na rzecz bezpieczeństwa w Europie o wartości 150 miliardów euro (240 miliardów dolarów) zawartego w polityce ReArm Europe.
NATO określiło 12 kluczowych minerałów, które są kluczowe dla produkcji obronnych, w tym pocisków, czołgów, samolotów, silników odrzutowych, satelitów, systemów komputerowych i telekomunikacyjnych oraz okrętów podwodnych. Kanada ma jedne z największych złóż kluczowych minerałów na świecie, w tym szóste co do wielkości rezerwy litu na planecie.