Premier Mark Carney w wywiadach udzielonych pod koniec roku kilku mediom opowiedział o swoich relacjach z prezydentem USA Donaldem Trumpem oraz o stanie negocjacji handlowych między oboma państwami.
W wywiadach Carneya z mediami poruszono temat kilku wydarzeń, które miały miejsce w 2025 roku, takich jak nałożenie przez Stany Zjednoczone serii ceł na Kanadę, przejście konserwatywnych parlamentarzystów do Partii Liberalnej oraz rezygnacja byłego ministra środowiska Stevena Guilbeaulta z gabinetu. Premier mówił również o tym, co może się wydarzyć w 2026 roku.
Carney powiedział że wierzy, iż Trump chce, aby Kanada była zależna od Stanów Zjednoczonych. „A ja nigdy nie akceptuję takiej zależności” Dodał, że Trump jest „bardzo przyjacielski” w kontaktach prywatnych, zadaje wiele pytań i „opowiada dowcipy… cały czas”.
Zapytano go, czy Trump porusza kwestię uczynienia z Kanady 51. stanu, ale Carney odpowiedział, że „nie dopuszcza dyskusji na ten temat”. „To nie żart” – dodał.
Carney odrzucił sugestię, że USA mogą opuścić układ o wolnym handlu. Prezydent USA wielokrotnie sugerował na początku 2025 roku przyłączenie Kanady do jego kraju, stwierdzając w styczniu, że użyje „siły ekonomicznej”, aby to osiągnąć. Trump praktycznie przestał wspominać o tym pomyśle od czasu, gdy premier Justin Trudeau opuścił urząd.
Carney mówił również o zakończeniu rozmów handlowych ze Stanami Zjednoczonymi 23 października po tym, jak Ontario wyemitowało w amerykańskich stacjach telewizyjnych reklamę antyceł. W wywiadzie dla Radio-Canada z 16 grudnia powiedział, że jest „absolutnie jasne”, iż to właśnie był powód odwołania negocjacji przez Trumpa. „Było prawie porozumienie. Musieliśmy zebrać podpisy, prawie się udało” – powiedział Carney. „Prezydent zmienił wtedy swoje nastawienie”.
Ambasador Kanady w Stanach Zjednoczonych Kirsten Hillman powiedziała w październiku , że obie strony poczyniły postępy w kierunku zawarcia umowy handlowej. Ottawa zabiegała o zniesienie wszystkich taryf sektorowych nałożonych na Kanadę, w tym na stal, aluminium, samochody i tarcicę iglastą, podczas gdy Waszyngton koncentrował się na dyskusjach dotyczących stali i aluminium.
Carney stwierdził, że „istnieje możliwość”, iż rozmowy handlowe zostaną wznowione, dodał jednak, że nadszedł już niemal czas na rozpoczęcie przeglądu umowy pomiędzy Stanami Zjednoczonymi, Meksykiem i Kanadą (USMCA). „Myślę, że [USMCA] się zmieni, ale niekoniecznie jest zagrożona. Ale zmieni się, jak wszystkie inne umowy handlowe i relacje z udziałem Amerykanów” – powiedział po francusku.
Carney wspomniał również o swoim spotkaniu z Trumpem i prezydent Meksyku Claudią Sheinbaum w Waszyngtonie, na marginesie losowania grup Mistrzostw Świata FIFA na początku tego miesiąca. Powiedział, że dyskusje między trzema przywódcami koncentrowały się wokół zbliżającego się przeglądu umowy USMCA, dodając, że nic nie wskazuje na to, by Trump zamierzał zerwać tę umowę.
Carney powiedział CBC News, że cła sektorowe na stal, aluminium i pojazdy „koniecznie będą częścią negocjacji”. Biały Dom będzie musiał podjąć „wybór”, czy skorzysta na swobodnym przepływie towarów takich jak stal, drewno i samochody przez granicę kanadyjsko-amerykańską.
„Czy postrzegają swoich konkurentów jako Kanadę, czy jako Chiny? I to są perspektywy, co do których Stany Zjednoczone przyjmują różne stanowiska w różnych momentach, a dyskusja [na temat USMCA] będzie tego częścią” – powiedział Carney.
Carney powiedział w Radio-Canada, że nie jest zainteresowany rozpisywaniem przedterminowych wyborów w przyszłym roku, aby walczyć o większość. Liberałom brakuje teraz jednego mandatu do utworzenia rządu większościowego, po tym jak w ostatnich tygodniach dwóch posłów Partii Konserwatywnej dołączyło do ich szeregów. Liczba mandatów partii wynosi obecnie 171.
Poseł z okręgu Toronto Michael Ma ogłosił 11 grudnia, że opuścił frakcję konserwatystów, aby dołączyć do Partii Liberalnej, a poseł z Nowej Szkocji Chris d’Entremont ogłosił to samo 4 listopada. Tymczasem poseł Partii Konserwatywnej Matt Jeneroux ogłosił w zeszłym miesiącu swój plan rezygnacji.
Zapytany, czy chce prosić Kanadyjczyków o silniejszy mandat poprzez przeprowadzenie wyborów, Carney odpowiedział: „Nie chcę”. Dodał, że chce, aby parlament „funkcjonował” i że nie sądzi, aby Kanadyjczycy chcieli, aby kolejne wybory odbyły się tak szybko po ostatnich.
CBC News zapytało Carneya o niedawne komentarze lidera konserwatystów Pierre’a Poilievre’a, który stwierdził, że premier powinien uzyskać większość rządową w drodze wyborów, a nie poprzez „brudne układy za kulisami”. Carney stwierdził, że jego rząd potrzebuje wystarczającej liczby głosów w Izbie Gmin, aby móc uchwalać ustawy, a posłowie i premierzy są „zainteresowani tym, co robimy”.
Carney nie odniósł się bezpośrednio do pytań o to, czy Partia Liberalna aktywnie rekrutuje posłów z Partii Konserwatywnej. Odpowiedział, że istnieje „obraz posłów o różnym stopniu świadomości poważnej sytuacji, w jakiej znajduje się kraj” i że ci posłowie „są sami odpowiedzialni za podejmowanie decyzji, jak najlepiej wesprzeć ten program”.
W osobnym wywiadzie dla Global News Carney odrzucił twierdzenie, jakoby „namawiał” posłów do przyłączenia się do jego partii, stwierdzając, że po prostu „interesuje ich to, co robimy”. Poilievre oskarżył Carneya o próbę „stworzenia większości” poprzez nakłonienie posłów z innych partii do przyłączenia się do liberałów.
Carney został również zapytany o plotki, że mianuje swojego przyjaciela i byłego menedżera BlackRock, Marka Wisemana, kolejnym ambasadorem Kanady w Waszyngtonie. Carney odpowiedział, że „to nieoficjalne, ale istnieje taka możliwość”.
Wiseman jest członkiem rady doradczej ds. stosunków kanadyjsko-amerykańskich przy Carney’u i wcześniej pełnił funkcję dyrektora generalnego Canada Pension Plan Investment Board.
Wiseman jest również współzałożycielem Century Initiative, której celem jest zwiększenie populacji Kanady do 100 milionów do 2100 roku poprzez imigrację. Rząd Carneya w swoim budżecie na rok 2025 stwierdził, że „odzyskuje kontrolę” nad systemem imigracyjnym po tym, jak wzrost populacji spowodowany imigracją w ostatnich latach nadwyrężył sektor mieszkalnictwa i usług socjalnych.
Carney został zapytany o rezygnację Stevena Guilbeaulta ze stanowiska ministra kultury w gabinecie 27 listopada. Oświadczenie byłego ministra środowiska nastąpiło kilka godzin po tym, jak Carney i premier prowincji Alberta Danielle Smith podpisali memorandum o porozumieniu, które może utorować drogę do budowy nowego rurociągu naftowego do wybrzeża Kolumbii Brytyjskiej.
„Mamy swoje różnice, ale pan Guilbeault i ja – podobnie jak inni członkowie Partii Liberalnej na szczeblu federalnym – podzielamy te same wartości, jeśli chodzi o środowisko i dobrobyt Kanady” – powiedział Carney.
Carney powiedział, że różnice wynikają z faktu, że Guilbeault opowiada się za regulacjami zawierającymi zakazy, podczas gdy on opowiada się za „działaniami i inwestycjami”.
Carney powiedział również, że Guilbeault może „absolutnie” pozostać w liberalnym klubie parlamentarnym, mimo że otwarcie krytykował porozumienie energetyczne między Ottawą i Albertą oraz udzielał wywiadów mediom, w których krytykował politykę rządu Carneya w kwestii zerowej emisji netto.
„Szanuję pana Guilbeaulta. Zrobił wiele dla Kanady i partii” – powiedział Carney, dodając, że polityka wprowadzona przez rząd Trudeau nie przyniosła oczekiwanych efektów w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych.
„Wyniki nie są dobre, to nie wystarczy, musimy zmienić politykę” – powiedział Carney.
W tym samym kontekście Carney powiedział na początku tego tygodnia w Radio-Canada, że „jasne” jest, iż Kanada nie osiągnie swoich celów w zakresie redukcji emisji na lata 2030 i 2035 przy obecnej polityce.
Konserwatyści uważają, że zamiast pomagać rządowi w szybkim przejściu przez proces regulacyjny wybranych projektów, takich jak umowa z Albertą w sprawie potencjalnego rurociągu naftowego na zachodnim wybrzeżu, należy znieść przepisy takie jak ustawa o ocenie skutków i podatek od emisji dwutlenku węgla dla przemysłu, aby zapewnić równe szanse w całej branży i przyciągnąć inwestycje.
