Jemeńscy Houthi obrali za cel statki na południowym Morzu Czerwonym i w Cieśninie Bab al-Mandab co według tej grupy sprzymierzonej z Iranem ma na celu wsparcie Palestyńczyków w czasie, gdy Izrael i Hamas toczą wojnę.
Około 80% światowego handlu odbywa się szlakami morskimi. Globalne łańcuchy dostaw stały się naczyniami krwionośnymi zglobalizowanych sieci gospodarki i handlu. Kilka wąskich gardeł ma ogromne znaczenie w systemie globalnym i pociąga za sobą poważne implikacje geopolityczne i geoekonomiczne dla spraw międzynarodowych.
Kiedy „megastatek” Ever Given osiadł na mieliźnie i zablokował Kanał Sueski w obu kierunkach, wydarzenie to pokazało rzeczywiste koszty zakłócenia wzajemnie połączonych łańcuchów dostaw. Kanał pozostaje jednym z najważniejszych morskich wąskich gardeł dla światowego handlu. Blokada Kanału Sueskiego uwypukliła rzeczywiste zagrożenia dla handlu europejskiego. Władze Kanału Sueskiego oszacowały utracone dochody na około 16 mln dolarów dziennie. W wyniku blokady opóźnienia miały istotny wpływ na podaż ropy naftowej i negatywnie wpłynęły na ceny energii. Prawie 400 statków podczas blokady utknęło w kanale. Chociaż niektóre statki zostały skierowane wokół Przylądka Dobrej Nadziei, aby ominąć blokadę, zmiana kierunku dodawała od siedem do dziesięciu dni podróży, powodując dalsze ogromne koszty. Po uwolnieniu Ever Given z mielizny w portach pojawiły się problemy logistyczne ze względu na wiele statków przybywających w tym samym czasie.
Po co zwracać uwagę na globalne wąskie gardła? Kanał Sueski to tylko jedno z kilku głównych globalnych wąskich gardeł, przez które odbywa się codzienny tranzyt tankowców, kontenerowców (takich jak Ever Given) i wojskowych okrętów wojennych. Co roku przez kanał przepływa do 15% całego światowego handlu, łącząc handel światowy między Azją i Europą.
Inne główne kanały i przejścia wzdłuż ruchliwych szlaków morskich obejmują Cieśninę Turecką łączącą Morze Czarne i Morze Śródziemne, Cieśninę Bab-el-Mandeb łączącą Róg Afryki z Bliskim Wschodem jako bramę do Morza Śródziemnego i Oceanu Indyjskiego, Cieśnina Ormuz jako najważniejsze wąskie gardło dla statków w Zatoce Perskiej, Cieśnina Malakka to najważniejsze wąskie gardło w Azji pomiędzy Zatoką Perską a miejscami docelowymi w Azji oraz Kanał Panamski łączący kraje azjatyckie z Zachodem.
Istnieją również drugorzędne wąskie gardła, do których należą Cieśnina Magellana, Cieśnina Dover, Cieśnina Sundajska i Cieśnina Tajwańska.
Globalne szlaki żeglugowe są coraz bardziej narażone na różne zagrożenia – od piractwa, przez konflikty zbrojne, po zagrożenia cybernetyczne i hybrydowe ze względu na szybką cyfryzację łańcuchów dostaw i infrastruktury portowej.
Granice między globalnymi szlakami żeglugowymi a geopolityką coraz bardziej się zacierają.
Geopolityczny wpływ przedłużającej się blokady, nagłego incydentu lub konfliktu zbrojnego może doprowadzić do gwałtownego wzrostu cen żywności i energii, co z kolei może mieć kaskadowe skutki w podatnych na konflikty obszarach świata, prowadząc do buntu społecznego i chaosu politycznego.
Najważniejsza gra geopolityczna XXI wieku rozegra się najprawdopodobniej na Morzu Południowochińskim i w regionie Indo-Pacyfiku, a inne gorące punkty znajdują się na Bliskim Wschodzie, w Afryce Północnej, na Morzu Śródziemnym i Morzu Czarnym, które mają duży udział w z najważniejszych wąskich gardeł.
Co więcej, mapa globalnych wąskich gardeł dla morskiego tranzytu ropy pokrywa się w dużej mierze z mapą wąskich gardeł dla światowego handlu żywnością, co jest kolejnym wskaźnikiem zaburzeń geopolitycznych w przyszłości.
za
Welina Czakarowa na X #Velsig #geopolityka
