Kanada dołączyła oficjalnie do unijnego programu pożyczek obronnych SAFE o wartości 150 miliardów euro

1 grudnia 2025 roku Kanada ogłosiła osiągnięcie porozumienia z Unią Europejską w sprawie przystąpienia do flagowego programu obronnego o nazwie Security Action for Europe (SAFE). Jest to pierwszy przypadek, gdy kraj spoza UE formalnie dołącza do tej inicjatywy, co otwiera nowe możliwości współpracy transatlantyckiej w dziedzinie obronności.

Program SAFE, wart 150 miliardów euro (ok. 244 miliardów dolarów kanadyjskich lub 170 miliardów dolarów amerykańskich), oferuje tanie pożyczki na finansowanie dużych projektów obronnych, takich jak zakup amunicji, pocisków, dronów, systemów artyleryjskich i broni piechoty.

PONIŻEJ KONTYNUACJA TEKSTU

SAFE to unijna inicjatywa mająca na celu wzmocnienie europejskiego przemysłu obronnego poprzez wspólne zakupy sprzętu wojskowego. Program wspiera kluczowe zdolności obronne, w tym wsparcie dla Ukrainy – według komisarza UE Andriusa Kubiliusa, 15 z 19 krajów UE uwzględniło w swoich planach pomoc dla Kijowa w wysokości “miliardów, nie milionów” euro.

Kraje spoza UE mogą uczestniczyć, ale ich udział w wartości systemów uzbrojenia jest ograniczony do maks. 35%. Kanada zgodziła się na opłatę wstępną (jeszcze nieujawnioną, ale negocjowaną na podstawie PKB, konkurencyjności przemysłu i głębi współpracy), co obejmuje także regulacje dotyczące własności intelektualnej i ograniczeń na komponenty spoza UE w wrażliwych technologiach, jak drony czy systemy obrony rakietowej.

Ottawa zyska możliwość wspólnych zakupów broni z krajami UE, co pozwoli na uzupełnienie luk w wyposażeniu kanadyjskich sił zbrojnych. Kanadyjskie firmy obronne (np. producenci sprzętu wojskowego) będą mogły licytować kontrakty finansowane z funduszu SAFE, co otworzy miliardy dolarów w nowych rynkach. Premier Mark Carney podkreślił, że udział w programie “wypełni kluczowe luki w zdolnościach, rozszerzy rynki dla kanadyjskich dostawców i przyciągnie europejskie inwestycje obronne do Kanady”.

W kontekście napięć z USA Kanada dąży do uniezależnienia się od amerykańskich dostaw sprzętu wojskowego i wzmocnienia więzi z UE. Minister obrony David McGuinty nazwał to “odblokowaniem miliardów dolarów w możliwościach dla kanadyjskich firm”. Kanada jest pierwszym krajem spoza UE, który dołączył do SAFE. Wielka Brytania prowadziła rozmowy, ale utknęły one na kwesti opłaty wstępnej (szacowanej na 2-6 miliardów funtów), co doprowadziło do fiaska.

Szczegóły “drobnego druku”, w tym dokładna wysokość opłaty, są jeszcze dopracowywane. Program zyskuje na znaczeniu w obliczu rosnącego napięcia geopolitycznego w Europie.