Można się spodziewać, że gdy w końcu szczepionka przeciwko koronawirusowi będzie dostępna, nie wystarczy jej dla wszystkich. Komu więc będzie przysługiwać w pierwszej kolejności?
Obecnie testowanych jest ponad 166 szczepionek na etapie klinicznym i przedklinicznym, podaje WHO. w optymistycznej wersji pierwsze z nich mogłyby być zatwierdzone do użytku w przyszłym roku. Dr Joel Lexchin, emerytowany profesor z York University, który zajmował się polityką farmaceutyczną, mówi, że niewiele jest fabryk, które spełnią standardy i będą mogły rozpocząć produkcję. A ludzi na świecie jest 7,8 miliarda.
Przynajmniej na początku niektóre kraje będą mieć łatwiejszy dostęp do szczepionki niż inne, tak samo niektóre grupy społeczne dostaną ją wcześniej. Kierując się zasadą „maksymalnego zysku” National Advisory Committee on Immunization będzie ustalać priorytety. Zasada maksymalnego zysku każe minimalizować ciężkie przypadki i liczbę zgonów, a także minimalizować problemy społeczne, w tym zmniejszać obciążenie służby zdrowia.
Na całym świecie najwyższy priorytet będą mieć pracownicy służby zdrowia stykający się z pacjentami zakażonymi koronawirusem. Dalej decyzje są już bardziej skomplikowane, ale najczęściej wybiera się grupy najwyższego ryzyka rozwoju ciężkiej postaci choroby i śmierci. A to mogą być różne grupy w różnych krajach. Np. w USA czynnikiem ryzyka okazała się otyłość, a także przynależność do rasy czarnej lub pochodzenie latynoamerykańskie. W Toronto z kolei osoby ciemnoskóre i z kolorem skóry innym niż biały stanowiły 83 proc. chorych na COVID-19, mimo że stanowią 50 proc. tamtejszego społeczeństwa.
Na razie priorytety są stosowane podczas badań klinicznych. Komitet ds. szczepień rekomenduje, by do fazy 1 i 2 kwalifikować nie tylko zdrowe osoby drosłe, lecz także osoby po 60 roku życia bez chorób towarzyszących. Dzieci i młodzież, osoby z zaburzeniami odporności i kobiety w ciąży mogą być włączane, jeśli tylko będzie to uznane za przydatne. W fazie 3, gdy już wiadomo że szczepionka jest bezpieczna, a chodzi o dawkowanie i efektywność, zaleca się testowanie wśród osób z chorobami, które mogą przyczyniać się do rozwoju ostrej postaci COVID-19 – np. z astmą, cukrzycą, chorobami płuc i układu krążenia, a także wśród osób, które zawodowo mogą mieć styczność z osobami chorymi, lub mieszkających w domach opieki, bezdomnych, uzależnionych, pochodzących z różnych grup etnicznych.
