Siedlce, dnia 29.11.2021 r.
Pani Urszula Rusecka Przewodnicząca Sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny
Ogólnopolskie Stowarzyszenie Internowanych i Represjonowanych zwraca się z uprzejmą prośbą o uwzględnienie w planie pracy Komisji na rok 2022 sytuacji ekonomiczno-socjalnej działaczy opozycji antykomunistycznej i osób represjonowanych żyjących w ubóstwie. W/w osoby w walce o wolną i suwerenną Polskę poświęcili wszystko, co mieli najcenniejsze: swoje zdrowie i życie, swoje rodziny, karierę zawodową. Za swój trud i wysiłek na rzecz suwerenności Polski zapłacili i płacą najwyższą cenę. Dziś są osobami schorowanymi, w podeszłym wieku i najgorzej uposażonymi socjalnie. Żyją z najniższych emerytur, ponieważ w okresie PRL zostali pozbawieni możliwości awansów zawodowych, podwyższania kwalifikacji i rozwoju. Część wyrzucana z pracy czy przenoszona na gorsze warunki płacowe i z tych niskich płac odchodzili na emeryturę. Inni nie mają wypracowanych lat pracy. Jest też część działaczy utrzymująca się jedynie ze świadczenia pieniężnego w wysokości 460,50 zł wypłacanego przez Urząd Kombatantów i Osób Represjonowanych.
Istniejąca ustawa z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji… jest wadliwa i niekompletna. W swym 6-letnim istnieniu nowelizowana była 6-krotnie, ale wyłącznie kosmetycznie. W żaden sposób nie rozwiązuje żadnego problemu, a tylko pogłębia ubóstwo tym, którzy w walce z totalitarnym systemem tracili wszystko.
Należy pamiętać, że z powodu biedy zdarzały się przypadki samobójstw osób zasłużonych, które z uwagi na beznadziejną swoją sytuację popadły w rozpacz. Działacze ci, gdyby nie represje i prześladowania w PRL, mieliby wypracowane lata pracy do emerytury, godziwą jej wysokość, a tym samym godziwe zabezpieczenie socjalno-bytowe.
Kolejna nowelizacja ustawy z dnia 14 sierpnia 2020 r. zrównująca finansowo weteranów antykomunistycznej opozycji z SB do ich najniższych uposażeń po dezubekizacji, jest uwłaczająca dla osób zasłużonych dla niepodległości. Ofiary zrównano z katami.
Nadmieniamy, że część osób zasłużonych o potwierdzonym statusie na skutek ubóstwa zadłużyła się z powodu braku środków na własne utrzymanie. Nie mając pieniędzy nie opłacali świadczeń, zapożyczali się. Tym samym popadli w długi. Konsekwencją tego jest to, że mniej niż skromne ich dochody zajmuje windykator i komornik, a oni sami z „podwyżki” nic nie mają, czyli z „podwyżki” rent czy emerytur na mocy ww. noweli ustawy najbardziej są zadowoleni i cieszą się komornicy. O wiele godziwszym byłaby propozycja wyrównania emerytury czy renty weteranom do najniższej pensji, a nie SB-eckiej w wys. 2400,-zł.
Nasze stowarzyszenie od 1998 r. występuje o prawne uporządkowanie sytuacji bytowej osób zasłużonych dla niepodległości o potwierdzonym statusie działacza opozycji lub osoby represjonowanej, a żyjących poniżej średniej płacy krajowej. Propozycję przyznania świadczenia w wysokości średniej płacy krajowej pomniejszonej o otrzymywany dochód publicznie złożyła Pani Zofia Romaszewska w dniu 19 grudniu 2015 r. Miało to miejsce w Centrum Edukacyjnym IPN Przystanek Historia Warszawie podczas spotkania świątecznego zorganizowanego przez Urząd Kombatantów i Instytut Pamięci Narodowej, w którym uczestniczyło ponad 100 osób represjonowanych.
Konstytucja RP natomiast nakłada obowiązek na państwo otoczenia specjalną opieką i troską osób, które na wcześniejszym etapie swojego życia aktywnie uczestniczyły w walce o niepodległość Polski i niepodległość ta została uzyskana w określonym procesie historycznym. Artykuł ten mówi o wyjątkowym i specjalnym traktowaniu osób, które przyczyniły się do uzyskania upragnionej wolności i niepodległości Polski. Stanowi o obowiązku państwa względem osób, które uczestniczyły w walce, a więc w działaniach łączących się z użyciem siły choćby tylko przez jedną ze stron do upragnionej wolności i niepodległości Polski.
Pomoc tym osobom zgodnie z ustawą zasadniczą, ma mieć wymiar specjalny i zapewniać godny poziom życia, więc intensywność i opieka państwa musi odróżniać się in plus od powszechnego zakresu świadczeń.
Adresatem obowiązków, jakie wynikają z nakazu konstytucyjnego jest Rzeczypospolita Polska, a więc wszystkie organy władzy publicznej. Intencją ustawodawcy jest więc świadczenie przez państwo polskie godnej i satysfakcjonującej rekompensaty materialnej dla osób, które przyczyniły się do odzyskania niepodległego bytu naszego państwa (por. Komentarz V, rozdz. I „Rzeczpospolita” art. 19, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2007).
Dziś Polska cieszy się wolnością, a ci, co tę wolność przynieśli zepchnięci zostali na margines społeczny.
Zgodnie z opublikowanym 27 sierpnia 2021 r. projektem ustawy budżetowej na rok 2022, wzrost PKB w przyszłym roku ma wynieść w ujęciu realnym o 4,6%, nominalnym o 7,7%. Realizacja Krajowego Planu Odbudowy oznacza, że wzrost PKB w roku 2022 może przekroczyć 5 proc. Świadczy to o dynamicznym wzroście gospodarczym państwa i jego doskonałej kondycji ekonomicznej.
Wspomnieć należy, że w sierpniu br. Pan Prezydent podpisał ustawę zwiększającą uposażenia o kwoty od 5 500 zł do 9 000 zł parlamentarzystom i urzędnikom państwowym (politykom).
Represjonowani weterani opozycji są ostatnim, a dokładnie drugim pokoleniem, które w minionym stuleciu skutecznie wywalczyło wolność Polsce. To oni poświęcali się dla Ojczyzny. Poświęcili siebie i swoje rodziny. Oddali Jej wszystko, co mieli najcenniejsze.
Przyjęcie świadczenia w kwocie średniej płacy krajowej – o co wnosimy – pomniejszonej o otrzymywany dochód spowoduje znaczącą poprawę warunków socjalnych osób, które wywalczyły wolność Polski. Przyczyni się też do tego, że pomoc będzie przyznawana w przypadkach losowych, a nie jak obecnie każdemu ubogiemu działaczowi czy osobie represjonowanej.
Nasza niniejsza prośba dotyczy tych osób z opozycji antykomunistycznej oraz represjonowanych z powodów politycznych, które na skutek represji żyją poniżej średniej płacy krajowej.
Prezentowane stanowisko wypracowane zostało po szerokich i wnikliwych konsultacjach wśród środowiska osób i organizacji represjonowanych.
Jednocześnie oczekujemy, że wszelkie decyzje na powyższy temat będą konsultowane z nami. Chcemy brać czynny udział w pracach związanych na temat poprawy bytu socjalnego i godnego życia, które jako drugie pokolenie w minionym stuleciu wywalczyło suwerenność Polski.
W podpisie kilkaset nazwisk za zgodność: Janusz Olewiński
