Brian Mulroney, były premier Kanady, który zawarł umowę o wolnym handlu z USA, ale którego dziedzictwo zostało zniweczone doniesieniami o niewłaściwych kontaktach biznesowych z handlarzem bronią, zmarł w wieku 84 lat.
O śmierci poinformowała jego córka w poście w mediach społecznościowych .
„W imieniu mojej matki i naszej rodziny z wielkim smutkiem przychodzi nam poinformować o śmierć mojego ojca, Wielmożnego Briana Mulroneya, 18. premiera Kanady. Zmarł spokojnie, w otoczeniu rodziny” – napisała w czwartek późnym wieczorem Caroline Mulroney.
Rodzina Mulroneya jeszcze latem ub. roku informowała, że po operacji serca, którą przeprowadzono po leczeniu raka prostaty na początku 2023 roku, z każdym dniem stan Briana Mulroneya się poprawiał.
„Brian Mulroney kochał Kanadę. Jestem zdruzgotany, gdy dowiedziałem się o jego śmierci. Nigdy nie przestał pracować dla Kanadyjczyków i zawsze starał się uczynić ten kraj jeszcze lepszym miejscem, które można nazwać domem” – stwierdził w oświadczeniu premier Justin Trudeau .
„Opłakując jego śmierć i myśląc o jego rodzinie i przyjaciołach, uznajmy także – i świętujmy – rolę pana Mulroneya w budowaniu nowoczesnego, dynamicznego i zamożnego kraju, jaki wszyscy dziś znamy” – powiedział Trudeau.
Mulroney, prawnik korporacyjny, który stał się biznesmenem, poprowadził centroprawicowych postępowych konserwatystów do historycznego zwycięstwa nad liberałami Pierre’a Trudeau w 1984 r. .
Mającym talent do wystąpień publicznych, Mulroney starał się naśladować w Kanadzie konserwatywne trendy epoki Ronalda Reagana i Margaret Thatcher, modernizując system podatkowy i prywatyzując aktywa rządowe.
Jego dziewięcioletnie kierownictwo odznaczało się negocjacjami w sprawie Umowy o wolnym handlu między Kanadą a Stanami Zjednoczonymi w 1988 r., co pomogło zwiększyć kanadyjski eksport, a także wprowadzeniem podatku od towarów i usług w 1991 r. Podatek ten był niezwykle niepopularny politycznie, pomógł naprawić rządowe finanse.
Mulroney aktywnie interesował się sprawami zagranicznymi, forsując traktat ze Stanami Zjednoczonymi mający na celu ograniczenie kwaśnych deszczy, przewodząc wysiłkom mającym na celu rozwiązanie problemu głodu w Etiopii w 1984 r. i wypowiadając się przeciwko apartheidowi w Republice Południowej Afryki.
Mulroney przewodniczył także dwóm nieudanym próbom zmiany konstytucji Kanady w celu nadania prowincji Quebec, w większości francuskojęzycznej, statusu odrębnego społeczeństwa. Wysiłki, mające na celu udaremnienie ruchu niepodległościowego Quebecu, pogłębiły głębokie różnice między francuską i angielską Kanadą, które odbijały się politycznie przez dziesięciolecia.
Zrezygnował w 1993 roku w obliczu rekordowo niskich wyników sondaży. Postępowa Partia Konserwatywna została zredukowana do zaledwie dwóch z 295 mandatów w Izbie Gmin w wyborach pod koniec tego samego roku – co było z pewnością największą porażką w historii Kanady – i nigdy nie odzyskała równowagi politycznej.
Po odejściu z polityki Mulroney wrócił do prawa i został partnerem w montrealskiej firmie Norton Rose Fulbright.
W 1995 r. list, który wyciekł, ujawnił, że Królewska Kanadyjska Policja Konna oskarżyła Mulroneya o przyjęcie łapówek od niemiecko-kanadyjskiego handlarza bronią Karlheinza Schreibera w związku ze sprzedażą samolotów Airbus firmie Air Canada w 1988 r. Mulroney pozwał rząd liberalny i uzyskał przeprosiny i odszkodowanie w 1997.
Jednak w 2010 roku dochodzenie w tej sprawie wykazało, że Mulroney rzeczywiście miał niewłaściwe kontakty biznesowe ze Schreiberem . Mulroney powiedział śledczym, że płatności nie są nielegalne, ale publicznie przeprosił za przyjęcie pieniędzy.
„Moim drugim największym błędem w życiu, za który nie mogę winić nikogo poza sobą, jest przyjmowanie płatności w gotówce od Karlheinza Schreibera” – powiedział w 2007 roku. „Moim największym błędem w życiu – zdecydowanie – było to, że kiedykolwiek poznałem się z Karlheinzem Schreiberem.”
za Guardian AP
