Jakie to ważne, żeby nas coś łączyło. Na dobre i na złe. Musimy mieć, pamiętać i pielęgnować wspólne przeżycia, wartości, wydarzenia, historię, literaturę, sztukę, religię – bo to nas jednoczy. Jestem najmłodsza w mojej rodzinie. Niewiele miałam wspólnych przeżyć ze znacznie starszym ode mnie rodzeństwem i jeszcze starszym ode mnie kuzynostwem. Po latach okazało się, że więzy krwi i sporadyczne wizyty to zbyt mało. No i jesteśmy taką rodziną w rozsypce i izolacji. Nie wiele nas wiąże. Nie mamy wspólnych przeżyć, naturalnych tematów do wspomnień. A ileż można gadać o pogodzie?
W młodości dużo chodziłam po górach, szczególnie po Beskidzie Śląskim, Gorcach i Bieszczadach. Chodziło się wtedy całą paczką (tak się wtedy mówiło ‘paczką’). Razem śpiewało przy ognisku, spało gromadą w schronisku, marzło w przemakającym namiocie, psioczyło na opóźniony pociąg, albo autobus PKS-u, który się nie zatrzymał. Nie zawsze były to wędrówki radosne, ale miały radosne i szczęśliwe chwile. Ten wspólny czas wędrówek, a szczególnie te szczęśliwe chwile, nas związały. Do dziś mam z ludźmi z paczki górskiej kontakt. I często wspominamy rycerzy z Czantorii, czy ciężką przeprawę w ulewnym deszczu przez Przełęcz Salmopolską. I od czasu do czasu odwiedzamy rycerzy z Czantorii.
Co łączy Polaków dziś? Co łączy nas Polonię z Polakami? Co łączy nasze dzieci mieszkające w Kanadzie z Polonią i Polską?
Dużo by o tym pisać. To bardzo ważne dla nas pytania. Język, historia, kultura – to wszystko nas łączy. I cieszy fakt, że pojawiają się mądre inicjatywy wzmacniające nasze narodowe więzi i tożsamość. Jedną z nich jest kilka lat temu zapoczątkowana w Polsce akcja wspólnego czytania. Jest to Narodowe Czytanie, oraz program Cała Polska czyta Dzieciom. I tu z dumą należy dodać, że i Polonia też w tych programach uczestniczy. Akcja Narodowe Czytanie została zapoczątkowana w 2012, dla upamiętnienia inwazji Napoleona na Rosję w 1812 roku. Inwazja Napoleona na Rosję powszechnie jest zwana Drugą Wojną Polską. Ostatni Zjazd na Litwie – temat narodowego poematu ‘Pan Tadeusz’ napisanego przez naszego wieszcza Adama Mickiewicza miał miejsce właśnie w czasie Drugiej Wojny Polskiej. Z wojną tą i z ich przywódcą Napoleonem Bonaparte Polacy wiązali wielkie nadzieje na odzyskanie niepodległości. Akcję Narodowego Czytania zapoczątkował Prezydent Bronisław Komorowski, i od tego czasu patronem czytania jest Biuro Prezydenta RP, a i prezydent z małżonką bierze w niej udział. Akcja czytania zatacza coraz szersze kręgi – nawet poza Polską. Do tej pory czytana była Trylogia Sienkiewicza, dzieła Fredry, ‘Lalka’ Bolesława Prusa, ‘Wesele’ Stanisława Wyspiańskiego, ‘Przedwiośnie’ Stefana Żeromskiego, no i w tym roku zbiór ośmiu nowel – perełek polskiej literatury. Pomysłodawcą chodziło o to, aby dzieła narodowej literatury polskiej były nie tylko lekturą szkolną, ale weszły w szeroko rozumianą tradycję narodową. Polonia jest częścią tej nowo rodzącej się tradycji narodowej.
Od trzech lat w Gminiu 1-szej Związku Narodowego Polskiego, przy 71 Judson w Toronto dokładnie w dzień wyznaczony na Narodowe Czytanie czyta się i w Kanadzie. Trzy lata temu były kłopoty z rejestracją w Kanadzie, bo on-line aplikacja nie przewidywała zgłoszeń z Kanady. Ale dopięto swego, i po telefonach i wymianie maili Gmina została zarejestrowana jako pierwsza placówka kanadyjska biorącą udział w czytaniu. Obecnie jest już kilka takich kanadyjskich miejsc uczestniczących w tym doniosłym święcie kultury polskiej.
W tym roku uroczystość w Gminie zorganizowały Barbara Antoniewska (Gmina 1-sza), która zarejestrowała udział w Biurze Prezydenta RP, oraz Krystyna Nowacka (Klub Seniora Złota Jesień), która dokonała wyboru noweli do czytania. Oczywiście całe przedsięwzięcie wymagało wysiłku wielu osób. I tak Małgorzata Karbowska (Polonia dla PIS) zadbała o patriotyczny wystrój miejsca do czytania, a Krystyna Ochnio z Klubu Polek o poczęstunek. Nad całością wykonania czuwała Czesia Bonisławska z mężem Tadeuszem Chackiewiczem. Czytaną nowelą była ‘Dobra pani’ Elizy Orzeszkowej. Wśród czytających byli: Wanda Bogusz (poetka), Bartłomiej Habrowski (prezes KPK Okręg Toronto), Małgorzata Karbowska, Hanka Supczak (Klub Seniora), Anna Kacprzak (Centralny Zarząd Klubów Polek), Halina Słotwińska (Klub Seniora), i Mirek Polatyński (reżyser). Obecni na uroczystości z zainteresowaniem słuchali opowieści.
Dodatkowo uroczystość zaszczycił członek parlamentu federalnego (member of parliament – MP) James Maloney z okręgu Etobicoke Lakeshore. James wpadł, aby dowiedzieć się o status platformy/windy zainstalowanej w budynku przy 71 Judson, która uczyni ten budynek ‘accessibile’ dla osób, które mają problemy z chodzeniem po schodach. Klub Seniora Złota Jesień uzyskał częściowy grant z programu rządu federalnego na zainstalowanie takiej platformy/windy. Projekt jest już na ukończeniu. Po otrzymaniu rządowego certyfikatu bezpieczeństwa i przeszkoleniu, budynek Gminy 1-szej Związku Narodowego Polskiego będzie dostępny dla osób nie w pełni sprawnych. Tak, że już na przyszły rok gospodarze zapraszają wszystkich, łącznie z tymi, którzy do tej pory nie mogli uczestniczyć ze względu na schody, w tak ważnej uroczystości jak Narodowe Czytanie.
Alicja Farmus
