Zamieszki 7–8 maja 1945 r. w Halifax i Dartmouth w Nowej Szkocji , rozpoczęły się jako święto zwycięstwa w II wojnie światowej w Europie. To szybko przekształciło się w burdy kilku tysięcy żołnierzy, marynarzy statków handlowych i cywilów, którzy splądrowali miasto. Chociaż późniejsza Komisja Królewska, której przewodniczył sędzia Roy Kellock, obwiniła władze morskie, a konkretnie kontradmirała Leonarda W. Murraya, ogólnie przyjmuje się, że podstawowymi przyczynami były połączenie biurokratycznego zamieszania, niewystarczającej obecności policji i niechęci marynarzy do cywilów w sytuacji obecności 25 000 żołnierzy, którzy nadwyrężyli zasoby miasta do granic możliwości.
Napięcia narastały przez sześć lat, gdy wojna przekształciła Halifax z małego i konserwatywnego miasta portowego w coś, co brytyjski admirał nazwał „najważniejszym portem na świecie”, kanadyjską kwaterę główną bitwy o Atlantyk i zachodnim końcem ważnej północnoatlantyckiej drogi do Anglii. Do 1945 roku Halifax stał się tętniącym życiem, przeludnionym miastem portowym ze słabym zapleczem usługowym.
Podczas wojny populacja Halifaxu podwoiła się, do kilku restauracji w mieście ustawiały się ogromne kolejki, przed kinami trzeba było czekać kilka godzin. Nie było legalnego miejsca, w którym można byłoby kupić drinka, ale były dziesiątki nielegalnych melin. Ze swojej strony miejscowi twierdzili, że na półkach sklepowych nie było już nic do kupienia, ponieważ wszystko wykupywali niewdzięczni przybysze lub wojsko na zaopatrzenie kolejnych konwojów. Od początku wojny krążyły plotki, że mieszkańcy („obiboki”, jak nazywali ich marynarze) dostaną co im się należy, kiedy wojna ostatecznie się zakończy. Obawy zdominowały planowanie obchodów zwycięstwa aliantów. Organizatorzy zdecydowali o wstrzymaniu komunikacji aby zniechęcić marynarzy do udania się do centrum miasta. Punkty sprzedaży alkoholu, restauracje, sprzedawcy detaliczni i kina postanowiono zamknąć by zapobiec kłopotom.
Kontradmirał Leonard W. Murray wierzył, że jego marynarze wygrali wojnę i zasłużyli na możliwość świętowania. Późnym popołudniem 7 maja 1945 roku, w dniu kapitulacji Niemiec, odrzucił rady starszych oficerów i pozwolił ponad 9000 swoich ludzi zejść na noc na ląd, z napomnieniem, aby ich świętowanie „było radosne, ale nie niszczycielskie”, lub niesmaczne”. Do północy centrum Halifax było wypełnione po brzegi ponad 12 000 świętujących marynarzy, którzy nie mieli gdzie zjeść ani odpocząć. Nie mając licencjonowanych barów, do których mogliby pójść, wszczęli zamieszki, podpalając tramwaje i wybijając szyby, plądrując sklepy monopolowe i rabując sklepy z towarami.
Zamieszki mogły zakończyć się tego ranka, gdy skacowani marynarze i cywile, z których wielu ściskało swoje nieuczciwie zdobyte łupy, wróciło do domów, by odespać noc. Ale admirał Murray nie został poinformowany o wydarzeniach poprzedniej nocy, a gdy otworzył poranne gazety 8 maja, założył, że próbują one obwiniać marynarzy za postępowanie ludności cywilnej i „prawdopodobnie nie więcej niż 200” jego ludzi faktycznie uczestniczyło w zamieszkach, a i to za namową cywilnych przemytników alkoholu, Murray nie podjął żadnych kroków w celu uchylenia rozkazu, który pozwolił kolejnym 9500 marynarzom zejść na ląd, aby wziąć udział w oficjalnych obchodach VE 8 maja. Zanim chaos dobiegł końca tego samego dnia – po tym, jak admirał i burmistrz Butler przejechali przez miasto ciężarówką z megafonami, nakazując wszystkim powrót do domów i koszar oraz wprowadzając w mieście godzinę policyjną – trzy osoby straciły życie (dwie z powodu zatrucia alkoholowego i jedna prawdopodobnie zamordowana), 363 zostało aresztowanych, 654 biznesów splądrowano , 207 częściowo.. Sześćdziesiąt pięć tysięcy litrów alkohol; 8000 skrzynek piwa i 1500 skrzynek wina zostało „oswobodzonych” z półek sklepów alkoholowych. Całkowita koszt “świętowania” wyniósł ponad 5 milionów dolarów, w tym koszt wymiany 2624 tafli szkła płaskiego.
Pospiesznie zwołana Komisja Królewska pod przewodnictwem sędziego Roya Kellocka winą za zamieszki obarczyła dowództwo marynarki wojennej, a zwłaszcza admirała: „Naczelny Dowódca Kanadyjskiego Północno-Zachodniego Atlantyku i dowódcy nie podjęli żadnych kroków w celu upomnienia personelu marynarki wojennej za naruszeniach porządku i dyscypliny” po pierwszym dniu zamieszek . W następnym roku kontradmirał Leonard W. Murray złożył rezygnację w proteście przeciwko ustaleniom komisji śledczej.
za wikipedia
