W związku z konferencją Ukraine Reform do Toronto przybył szef MSZ RP Jacek Czaputowicz. Minister spotkał się również przy drzwiach zamkniętych z przedstawicielami organizacji polonijnych, odwiedził Muzeum Orlińskiego i „Pokój Andersa” w Wawel Villa, a w poniedziałek złożył kwiaty przed Pomnikiem Katyńskim w Toronto a także przed Pomnikiem Smoleńskim i Sybiraków, po czym pojechał do Niagara-on-the-Lake złożyć kwiaty na cmentarzu Hallerczyków.
Przy okazji składania kwiatów pod Pomnikiem Katyńskim przewidziano krótkie “spotkanie z mediami polskimi i polonijnymi” na ulicy.
Przed Pomnikiem Katyńskim obecni byli przedstawiciele organizacji polonijnych, w tym prezes KPK Janusz Tomczak. Ministrowi Czaputowiczowi towarzyszył m.in. były konsul generalny w Toronto Grzegorz Morawski obecnie Zastępca dyrektora Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą Ministerstwa Spraw Zagranicznych.
Minister Jacek Czaputowicz:
Podczas wizyty w Kanadzie nie może zabraknąć obecności przedstawicieli, w tym wypadku mojej obecności, ale jest to zawsze ważny punkt programu pobytu w Toronto przedstawicieli władz polskich; symboliczne miejsce – upamiętnienie 3 wydarzeń, przede wszystkim masakry w Katyniu, która jest upamiętniona poprzez pierwszy pomnik w przestrzeni publicznej odsłonięty w 1980 r.; tablica upamiętniająca wywózki na Syberię Polaków w 1940 r. a także ostatnie tragiczne wydarzenie w Smoleńsku związane z Katyniem, katastrofa samolotu, w której zginął prezydent z Polski z małżonką i 96 osób elity polskiej. Cieszę się, że Polonia pamięta o tych wydarzeniach, dba o te miejsca pamięci ważne dla Polaków.
Moja wizyta związana jest z udziałem w konferencji poświęconej sytuacji na Ukrainie jestem tutaj na zaproszenie Ministerstwa Spraw Zagranicznych Kanady pani Freeland, będę razem z innymi ministrami spraw zagranicznych z Europy dyskutował na temat, jak wesprzeć niepodległość i suwerenność, ale łączy się to także z wymiarem bilateralnym, będę miał spotkania z przedstawicielami władz Kanady i samą panią minister, a także z parlamentarzystami należącymi do grupy przyjaźni kanadyjsko-polskiej.
Dzisiaj, i także wczorajszy wieczór, to spotkania ze Polonią, przedstawicielami Kongresu Polonii Kanadyjskiej. Jest to zawsze ważne podczas wizyty ministra spraw zagranicznych, pamiętanie o tych elementach związanych ze polskością. Będę jeszcze dzisiaj w Niagara gdzie odwiedzam cmentarz wojskowy Polaków, którzy tam leżą, by też upamiętnić te ważne wydarzenie dla naszej historii. Liczę na to, że ta wizyta przyczyni się do zacieśnienia stosunków między Polską, a Kanadą, będę też uczestniczył w kolacji w dniu jutrzejszym na zaproszenie premiera Trudeau w tym kontekście relacji z Ukrainą i obecności prezydenta Ukrainy pana Zełeńskiego.
•••
GONIEC: Panie Ministrze czy w związku z wyborem nowego prezydenta Ukrainy zmienia się podejście do sposobu rozwiązania kryzysu na wschodnich rubieżach Ukrainy, związanego z Krymem? Takie nadzieje wyrażała strona rosyjska i też były takie sygnały ze strony ukraińskiej, jakie jest stanowisko Polski wobec rozwiązania tego kryzysu?
Minister Jacek Czaputowicz: dwukrotnie miałem możliwość w Kijowie porozmawiać z prezydentem Zełenskim, chcę powiedzieć, że popieramy jego działania, jego celem jest zreformowanie państwa, wsparcie aspiracji społecznych, a także uleżenie doli Ukraińców, którzy mieszkają na terenach okupowanych w jakiś sposób, ale zwłaszcza blisko tych terenów graniczących, w strefie granicznej. Chodzi mu o zwiększenie inwestycji w tym rejonie, aby przywrócić pewną nadzieję na poprawę losu. Władze ukraińskie podkreślają, że działania Rosji są nielegalne i nie do zaakceptowania, i my jako Polska, część społeczności międzynarodowe, to podzielamy.
Tak że trzeba obserwować sytuację na Ukrainie. Pan prezydent Zełenski ma duże poparcie społeczne, mandat społeczny, wiąże się to z pewnymi oczekiwaniami Ukraińców, społeczności ukraińskiej, na przyspieszenie kursu, w kierunku instytucji zachodnich, a także na reformę państwa – o tym będziemy mówić na konferencji – na ograniczenie korupcji, zmniejszenie oligarchizacji, która nie sprzyja rozwojowi Ukrainy, no i utrzymanie tego proeuropejskiego kursu, w tym będziemy wspierać Ukrainę.
– Panie Ministrze, czy można liczyć na jakieś większe działania integracyjne jeśli chodzi o młodzież polonijną, myślę o wspólnych koloniach organizowanych w Polsce dla młodzieży nie tylko ze wschodu, ale również z takich krajów, jak Australia, Kanada, czy Stany Zjednoczone? Czy ta „jedna młodzież polska ponad granicami” to będzie hasło Ministerstwa Spraw Zagranicznych w tym zakresie?
– Można tak powiedzieć, chcemy, aby Polacy mieszkający właśnie też w Stanach Zjednoczonych, także w Kanadzie odwiedzali kraj ojczysty, także ich dzieci, żeby miały kontakt z kulturą, językiem polskim to jest bardzo ważne, też aby te organizacje, które zajmują się podtrzymaniem tożsamości narodowej Polaków, tak jak harcerstwo, żeby rozwijały się. Jedną z inicjatyw wychodzących naprzeciw tym oczekiwaniom jest dołączenie Polaków mieszkających na Zachodzie do tego programu wydawania legitymacji i korzystania z różnych udogodnień podczas podróży do Polski. Mamy nadzieję że zachęci to młodych Polaków, a także nauczycieli – w tym wypadku – do częstszego odwiedzania ojczyzny.
– Ostatnie pytanie Panie Ministrze jeszcze o Ukrainie, czy silna Ukraina leży w interesie Polski?
– Jak najbardziej, silna Ukraina, przede wszystkim demokratyczna Ukraina, leży w interesie …
– Również proniemiecka?
…To jest czasownik, którego pan użył, ja mówię o suwerennej, działającej zgodnie z interesem Ukrainy, która też stanowi dla nas pewne oparcie, jeśli chodzi o dalszą agresję czy rozszerzanie strefy wpływów przez Rosję. Niepodległa Ukraina stanowi taką zaporę, dlatego w naszym interesie jest silna Ukraina.
– Dziękuję bardzo
