AK: Pani Doktor – pacjent z jakiegoś powodu stracił ząb lub zęby. Wygląda to nieestetycznie, ciężko się z brakami zębowymi je… W jaki sposób można te usunięte zęby uzupełnić?
Dr. Bea: W protetyce stomatologicznej istnieją dwa główne rodzaje uzupełnień protetycznych: stałe i ruchome.
Stałe są to uzupełnienia, które na trwale przymocowane są do pozostałych zębów czyli są to korony lub mosty, lub mogą opierać się na implantach.
Natomiast uzupełnienia ruchome są to takie, które można wyjąć w celu umycia lub oczyszczenia zębów. Niekiedy stosuje się połączenie obu tych rozwiązań w postaci na przykład zaczepów teleskopowych.
AK: A jeśli ktoś na przykład utracił tylko fragment zęba, lub ten ząb jest przebarwiony? Co stosuje się w takich przypadkach?
Dr. Bea: Można zastosować nakładki tzw. veneers i mogą one być wykonane ze specjalnych, wysoce polerowanych materiałów kompozytowych, na przykład typu Componeers lub z porcelany.
AK: Zacznijmy może od tych wyjmowanych uzupełnień. Jakie są ich wady i zalety?
Dr.Bea: Najczęściej stosowana ze względów finansowych, ponieważ jest tańsza niż inne uzupełnienia jest proteza akrylowa.
Do zamocowania używa się aparat zawieszeniowy zęba, opierając się na dziąsłach, przenosi się obciążenie wyłącznie na kość, co jest dość niekorzystne długoterminowo dla pacjenta, ponieważ kość po jakimś czasie się przemodelowuje i po prostu zanika.
Akryl jako materiał jest dość sztywny i kruchy. Często więc, gdy zanika kość pod spodem pojawia się luz pomiędzy śluzówką i protezą, powodujący, że ona nie pasuje. Skutkuje to tym, że protezy akrylowe często wymagają poprawek, ponieważ się odkruszają lub łamią.
W miejsce naprawy technik wkleja siatkę metalową, która wtopiona jest w akryl, co zmniejsza ryzyko złamania. Więc do wad tych protez należy wymienić łamliwość, niezbyt wyrafinowaną estetykę oraz możliwość alergii, uczulenia na resztki monomeru, które mogą pozostać po polimeryzacji.
Zalety to dość duża łatwość w dodaniu kolejnego brakującego zęba, na przykład gdy pacjent cierpi na paradontozę, oraz przystępniejsza cena.
AK: Co się dzieje w przypadku, gdy pacjent wskutek wypadku lub z wiekiem stracił wszystkie zęby?
Dr. Bea: Mamy dwie możliwości uzupełnienia: takim najbardziej nowoczesnym jest proteza całkowita ale utrzymująca się na implantach wszczepionych w kość; tzw. metoda all on 4’s. Czyli jest to uzupełnienie praktycznie stałe. Dużym plusem jest estetyka, możliwość gryzienia twardych pokarmów i naturalny wygląd i choć cena może wydawać się wysoka, jest to najlepsze rozwiązanie i warto się nad nim zastanowić.
Drugą jest uzupełnienie ruchome czyli proteza całkowita.
Taką protezę wykonuje się pobierając wyciski za pomocą łyżek indywidualnych, czyli odzwierciedlających dokładnie, jaki układ ma w ustach pacjent. Jest to potrzebne, ponieważ ta proteza utrzymuje się na miejscu siłą przyssania.
Wymaga od pacjenta przyzwyczajenia się do zasad funkcjonowania, połykania, mowy i użytkowania.
AK: Wróćmy do sytuacji, gdy brakuje kilku zębów.
Dr. Bea: Jeśli istnieją zęby własne w łuku, można zrobić protezę częściową, która zawiera metalowe klamerki opierając ją o zęby obok. Taka lepszą wersją jest proteza szkieletowa, uzupełniająca braki zębowe za pomocą metalowego szkieletu, na którym osadzone są akrylowe zęby. Proteza szkieletowa ma klamry i ciernie, po angielsku seats: siedzenia, więc wykorzystuje do podparcia zęby własne pacjenta. Wszystkie siły żucia przenoszone są więc na śluzówkę, ale także w dużej mierze na aparat zawieszeniowy zęba, toteż oszczędza to i chroni kości przed zanikiem.
Zaletami jest dużo lepsza funkcja w porównaniu do protezy akrylowej oraz wspomniana ochrona przed resorpcją kości.
Kolejnym rodzajem jest proteza elastyczna – akronowa. Zwykle wykonuje się ją jako protezę częściową, jest ona bardzo estetyczna, ponieważ klamry są w kolorze własnych zębów, jest silna i oporna na złamania. Jest przy tym bardzo cienka, lekka, toteż łatwiej się pacjentowi do niej zaadaptować. Wadą jest to, że nie można do niej dodawać następnych zębów.
AK: Wspomniała Pani jeszcze o kombinowanych uzupełnieniach. Na czym takie uzupełnienie polega?
Dr. Bea: Uzupełnienie kombinowane to połączenie protez ruchomych z uzupełnieniami stałymi ,które są na zębach własnych.
Łączem są elementy precyzyjne takie jak teleskopy, zatrzaski lub zasuwy. Jest to dobrą alternatywą dla osób, u których nie można zastosować implantów, ani też nie da się zaprojektować mostów.
Na zęby filarowe w odcinku przednim zakłada się koronki z wybranym zaczepem: zatrzaskiem lub teleskopem.
Druga część zaczepu wtopiona jest w część ruchomą protezy, działa to jak zamek i klucz-te części do siebie muszą bardzo precyzyjnie pasować. Zastosowanie takiego rozwiązania zapewnia dobre utrzymanie protezy, komfort podczas żucia, dobrą wymowę, dobre podparcie protezy. No i oczywistą zaletą jest estetyka, ponieważ zupełnie nie widać elementów łączących. Wadą jest dość wysoka cena, w którą wchodzi koszt koron, koszt elementów precyzyjnych no i koszt protezy.
Zapraszam na następną rozmowę, w której przybliżymy Państwu uzupełnienia kosmetyczne i implanty.
Zapraszam również do mojego gabinetu: ABM Dental w Mississauga. Oferujemy bardzo szeroki zakres usług stomatologicznych i protetycznych.
Z poważaniem:
Dr. Beata Sowinska
