Nieodłączny element krajobrazu wiejskiego – kapliczki przydrożne. Można je spotkać w wielu miejscach naszej Ojczyzny. Małe świątynie, drewniane, murowane, z rzeźbami, czasem z obrazem, pachnące bzem, otoczone kwiatami, w sąsiedztwie szumiących łanów zbóż. Misternie wykonane, bogato zdobione lub proste, bardzo skromne. Są symbolem pobożności, namiastką wydarzeń, które odeszły w niepamięć ludzką. Ku zadumie, ku przestrodze, w podzięce lub z prośbą o wstawiennictwo. Prawie każda z nich upamiętnia jakieś wydarzenie lub dramat ludzki. Od dużych ozdobnych, budowanych na rozstajach dróg, po małe, skromne umieszczane na drzewach. Umiejscowienie małych kapliczek na drzewach absolutnie nie jest dziełem przypadku. Ma ono głębokie uzasadnienie. Uzasadnienie bardzo poważne bo sięgające do czasów pogańskich. Mianowicie drzewo w symbolice i kulturze Słowian, dawnych mieszkańców ziem polskich, jest łącznikiem między sferami kosmosu, łączy się w folklorze polskim z symboliką środka. „Drzewa Życia”, „Drzewa Świata” spełniały funkcje kultowe, magiczne, ważne np. jako wspornik nieboskłonu.Wiekowe sosny, olbrzymie dęby, lipy, jawory były przeznaczane do umieszczenia na nich kapliczek. Drzewa szanowano, podziwiano, uznawano za oś łączącą świat ludzki ze światem boskim. W ten pogański obraz w czasach chrystianizacji płynnie wpisał się wizerunek drzewa krzyża Chrystusa.W obecnych czasach przydrożne kapliczki mają to samo znaczenie jak dla naszych dziadów, czy pradziadów. Stanowią świadectwo przeszłości, ale także potrzebę teraźniejszości. Są niewątpliwie cząstką naszej historii.
Kapliczki, jako małe dzieła sakralne, stały się tematem tegorocznego konkursu plastycznego ogłoszonego przez Związek Nauczycielstwa Polskiego Oddział Mississauga. Byliśmy bardzo ciekawi, jak z tym tematem poradzi sobie najmłodsze pokolenie. Regulamin konkursu zawierał prośbę do nauczycieli, aby w trakcie zajęć szkolnych poświęcili jedno spotkanie na ten temat. Wielu z nas miało obawy, czy dzieci i młodzież urodzona w Kanadzie, odwiedzająca Polskę tylko na krótko, w wakacyjny czas, będzie w stanie ująć w swoich pracach plastycznych piękno i urok kapliczek wiejskich. Jak się okazało, obawy były niepotrzebne. Dzieci i młodzież poradziły sobie doskonale. Komisja w składzie: Ewa Woźniak, Magdalena Pomorska, Mirosawa Szpulak, Beata Błaziak, Irena Stachnik, Honorata Szymanska, Ryszard Sopala ( pomysłodawca konkursu i autor konspektu lekcyjnego na temat kapliczek), Anna Czarnomska, Magdalena Kabza -Śpiewak obejrzała ponad 190 przepięknych prac. Nadesłały je szkoły z Toronto, Mississaugi, Milton. Lista nagrodzonych i laureatów jest długa.
Zdjęcia: Bożena Szwed
W kategorii I – JK/SK nagrody przyznano: I miejsce – Jola Cylke – Szkoła im. M.Kopernika Mississauga, II miejsce – Julia Szybalski – Szkoła im. M.Kopernika Mississauga oraz Julia Kuś – Szkoła im. J. Brzechwy Milton, III miejsce – Aurelia Olejek – Szkoła im. M.Kopernika, wyróżnienie otrzymał – Adam Wojtanowski – Szkoła im. M.Kopernika Mississauga.
Wciąż trwają przydrożne kapliczki
wśród łanów pszenicy i żyta,
jak wiary niezłomne strażniczki.
W nich drzemie historia ukryta.
W kategorii II – kl.1 – 2 nagrody otrzymali: I miejsce – Jolanta Szybalska – Szkoła im M.Kopernika Mississauga, II miejsce – Angelika Nagel – Szkoła Polska przy Konsulacie Generalnym Toronto, III miejsce – Nicole –Mrozowski – Szkoła im. M.Kopernika Mississauga, III miejsce – Filip Kwietniewski – Szkoła Polska przy Konsulacie Generalnym Toronto, wyróżnienia – Gabriela Fieluba – Szkoła im. M.Kopernika Mississauga, Milena Sokołowska – Szkoła Polska przy Konsulacie Generalnym Toronto oraz Dominik Patejczuk -Szkoła im.M.Kopernika.Mississuaga.
Wtopiły się w wiejskie pejzaże
krzyże i świątki drewniane.
Figurki, wotywne ołtarze,
z polnego kamienia ciosane.
W kategorii III – kl. 3-4 nagrody otrzymali: I miejsce – Nicolas Rzeszut – Szkoła im. M. Kopernika Mississauga, II miejsce – Kaya Dejnarowicz – Szkoła im. M.Kopernika Mississauga oraz Zofia Anna Dudek – Szkoła im. M.Kopernika Mississauga, III miejsce – Natalia Kloc – Szkoła im. M.Kopernika Mississauga, Magdalena Nycz – Szkoła im. M.Kopernika Mississauga, wyróżnienia – Sophie Lisiecki – Szkoła im. M.Kopernika Mississauga, Malwina Jagielnik – Szkoła im. M.Kopernika Mississauga, Julia Sokołowska – Szkoła Polska przy Konsulacie Generalnym Toronto.
Od nieszczęść chroniły człowieka,
wątpiącym nadzieję dawały.
W potrzebie stwarzały opiekę
i prośby pokorne spełniały.
W kategorii IV – kl. 5-6 nagrody przyznano: I miejsce – Natalia Jackiewicz – Szkoła im. J. Brzechwy Milton oraz Alexandra Rzeszut – Szkoła im.M.Kopernika Mississauga, II miejsce-Maya Masłowski – Szkoła Polska przy Konsulacie Generalnym Toronto, Maya Wilczyńska -Szkoła im. M.Kopernika Mississauga oraz Elena Matonog – Szkoła im.M.Kopernika Mississauga, III miejsce – Klaudia Wojtanowski – Szkoła im. M.Kopernika Mississauga i Maya Plago – Szkoła im. M.Kopernika Mississauga, wyróżnienia – David Kowalczyk -Szkoła im. M.Kopernika Mississauga, Maya Kloc – Szkoła im. M.Kopernika Mississauga, Jessica Rozenek – Szkoła im. M.Kopernika Mississauga i Paulina Cudzich – Szkoła im. M.Kopernika Mississauga.
Dziś wiele się zmienia w kulturze,
i życie się nasze wciąż zmienia,
lecz perły pokryte kurzem,
ocalmy od zapomnienia.*
W kategorii V – kl. 7-8 nagrodzono: I miejsce – Maya Rebej – Szkoła im. M.Kopernika Mississauga i Karolina Rozenek – Szkoła im.M. Kopernika Mississauga, II miejsce – Izabela Kuś – Szkoła im. J. Brzechwy Milton oraz Weronika Tchorowski – Szkoła przy Divine Mercy School Mississauga, III miejsce – Amelia Serra – Szkoła im. M.Kopernika Mississauga oraz Adrianna Maria Adamiak – Szkoła im. M.Kopernika Mississauga, wyróżnienie – Nicolas Chramega – Szkoła im. M.Kopernika Mississauga.
W kategorii VI – szkoły średnie – przyznano I miejsce – Karolina Poweska – John Cabot CSS Mississauga.
Dodatkowe wyróżnienia komisja postanowiła przyznać dla Alexandry Kusiowskiej z kl. 5 Szkoła im. J. Brzechwy Milton oraz dla Rodziny ( Deilyn Mirand , Dalia Miranda, Danelea Miranda ) Rucinska Šw. Stanisława.
Wręczenie nagród i spotkanie z młodymi twórcami miało miejsce w sobotę 16 listopada 2019 roku w sali parafialnej przy kościele św. Maksymiliana Kolbe w Mississauga. Uroczystość zaszczycili swoją obecnością Konsul Generalny RP w Toronto – pan Krzysztof Grzelczyk, Proboszcz Parafii św. Maksymiliana Kolbe – Ojciec Janusz Błażejak, Prezes ZNP w Kanadzie pani Iwona Malinowska oraz Prezes KPK Okręg Mississauga- Leszek Błaszczak.
Prezentacja multi-medialna pt. „Polskie kapliczki” doskonale wprowadziła wszystkich zgromadzonych w temat konkursu. Następnie Prezes ZNP Oddział Mississauga pani Teresa Bielecka przywitała ciepło młodych plastyków, rodziców i opiekunów, gości zaproszonych oraz przedstawicieli komisji konkursowej. Kilka słów do zebranej na sali młodzieży wygłosili goście honorowi. Podkreślali w swoich wypowiedziach, że temat konkursu był bardzo ciekawy, inspirujący i rozwijający wrażliwość estetyczną. Kapliczki to pomniki wiary i tradycji, istotne dla każdego Polaka.
Folklorystyczny taniec zespołu Radość – Joy poprzedził wręczenie nagród i dyplomów, które prowadziła przewodnicząca komisji konkursowej pani Ewa Woźniak. Ponieważ nagrody przyznano w kilku kategoriach, czas wręczania nagród uprzyjemnili młodzi i niezwykle utalentowani uczniowie, występując pomiędzy poszczególnymi kategoriami. I tak usłyszeliśmy wspaniałe recytacje wierszy w wykonaniu: Kaya Lach „Kapliczka przydrożna”, Oliwera Radoń „Fluttering Leaves” (S. Heller) oraz Nadii Czarnomski „Dziad i baba”. Usłyszeliśmy Naomi Strojek w piosence „Orła cień”,natomiast Matylda Schwartz wykonała piosenkę pt.„Szczęśliwej drogi już czas”. Maya Kiedrowski zagrała dla zgromadzonych Sonatinę in F – Major oraz The Entertainer.
Na zakończenie wykonano wiele zdjęć, w tym wspólne i podziwiano wyróznione prace. Rozdanie nagród zakończyło się zdrowym poczęstunkiem. Na stołach królowały owoce, warzywa i tradycyjne kanapki.
Jesteś drogowskazem kapliczko przydrożna, Jesteś przypomnieniem dla pielgrzymów ziemi, Że Pan Bóg jest wszędzie, w każdziutkim zakątku, Na rozstajnych drogach i w leśnej zieleni.**
Renata Zapalska
*J. Lewan „Przydrożne Kapliczki”
** J. Rusek „Kapliczka”
