Zofia Kossak – Szczucka, powieściopisarka, publicystka, współzałożycielka dwóch tajnych organizacji w okupowanej Polsce: Frontu Odrodzenia Polski oraz Rady Pomocy Żydom “Żegota”. Urodziła się 10 sierpnia 1889 roku w Kośminie k. Lublina, zmarła 9 kwietnia 1968 roku w Bielsku-Białej.
Większość jej dzieł docenionych przez krytykę powstała w dwudziestoleciu międzywojennym. Przede wszystkim wielkie powieści historyczne: “Złota wolność”, “Trembowla”, “Beatum scelus” i trylogia, która przyniosła jej światowy rozgłos: “Krzyżowcy”, “Król trędowaty”, “Bez oręża”. Satyryk Jan Sztaudynger napisał na jej temat fraszkę po wydaniu trylogii:
Klacz jej mleko dawała
Ogier dawał podkówek
Gdy powieść napisała
Przetrzymała przednówek
Sienkiewicz przestał straszyć
Poszedł przespać się w ogrodzie
Nowy Henryk w spódnicy
Historyczeć jął sobie
Jej książki biły rekordy tłumaczeń z polszczyzny. Ukazały się m.in. w językach: angielskim, niemieckim, francuskim, hiszpańskim, chorwackim, duńskim, japońskim, szwedzkim, węgierskim, włoskim i innych.
W grudniu 1940 roku Komenda Obrońców Polski wydała kalendarzyk na rok 1941. Zawierał Dekalog Polaka Zofii Kossak – Szczuckiej.
To zapis powinności Polaka – także w naszych czasach! Autorka była wybitną pisarką i wnuczkę Juliusza Kossaka, wielką społeczniczką, wrażliwą na przemoc. Minęła 52 rocznica jej śmierci. Podobno była „antysemitką”…
Rzeczywiście, jej wizjonerskie wypowiedzi na temat antypolskiej postawy części Żydów robią dziś wrażenie. 11 sierpnia 1942 r. napisała PROTEST: Zdajemy sobie sprawę z tego, iż nienawidzą nas oni więcej niż Niemców, że czynią nas odpowiedzialnymi na swoje nieszczęście. Dlaczego? To pozostanie tajemnicą duszy żydowskiej… Jednocześnie uznała, że pomaganie Niemcom w zagładzie narodu żydowskiego jest przestępstwem wobec Polski, bo deprawuje nasz naród. To dlatego była inspiratorką i liderką Rady Pomocy Żydom „Żegota”. 5 października 1943 więziona w Auschwitz – Birkenau pod numerem 64491, po wojnie medycznie numer obozowy usunęła.
W czasie wojny, Niemcy próbowali zwerbować Ją do współpracy, po wojnie to samo próbowali bolszewicy.
Zmuszono do wyjazdu z Polski w 1946 r., powróciła z emigracji po październiku 1956 roku. Była osobą żelaznych zasad i silnej woli, całe życie kierowała się: wiarą, nadzieją i miłością.
Niektóre z przykazań Dekalogu są dziś bardziej aktualne niż przed 80 laty!
Jam jest Polską, Ojczyzną twoją, ziemią Ojców, z której wzrosłeś.
Wszystko, czymś jest, po Bogu mnie zawdzięczasz.
1. Nie będziesz miał ukochania ziemskiego nade mnie.
2. Nie będziesz wzywał imienia Polski dla własnej chwały, kariery albo nagrody.
3. Pamiętaj, abyś Polsce oddał bez wahania majątek, szczęście osobiste i życie.
4. Czcij Polskę, Ojczyznę twoją, jak matkę rodzoną.
5. Z wrogami Polski walcz wytrwale do ostatniego tchu, do ostatniej kropli krwi w żyłach twoich.
6. Walcz z własnym wygodnictwem i tchórzostwem. Pamiętaj, że tchórz nie może być Polakiem.
7. Bądź bez litości dla zdrajców imienia polskiego.
8. Zawsze i wszędzie śmiało stwierdzaj, że jesteś Polakiem.
9. Nie dopuść, by wątpiono w Polskę.
10. Nie pozwól, by ubliżano Polsce, poniżając Jej wielkość i Jej zasługi, Jej dorobek i Majestat.
Będziesz miłował Polskę pierwszą po Bogu miłością. Będziesz Ją miłował więcej niż siebie samego.
Nagrody i odznaczenia:
1932 – nagroda literacka województwa śląskiego
1936 – Złoty Wawrzyn Akademicki Polskiej Akademii Literatury
1936 – nagroda czytelników „Wiadomości Literackich”
1937 – Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
1937 – hiszpański Krzyż Zasługi Zakonu Rycerskiego św. Łazarza
1982 – Instytut Jad Waszen w Jerozolimie przyznał jej pośmiertnie medal i nadał tytuł Sprawiedliwej wśród Narodów Świata – za wkład w ratowaniu Żydów w czasie II wojny światowej.
2018 – pośmiertnie odznaczona Orderem Orła Białego
Stowarzyszenie Józefa Piłsudskiego „Orzeł Strzelecki” w Kanadzie
Komendant Grzegorz Waśniewski
