Z niechęcią wracamy myślą do niedawnych jeszcze czasów, kiedy to pandemia koronawirusa spowodowała całkowite zamrożenie życia społecznego, religijnego, kulturalnego, wprost życia w każdym aspekcie jego przebiegu. Panował całkowity areszt ludzkiej aktywności, twórczej działalności i radości istnienia. Z tym większym więc entuzjazmem rzucamy się teraz w wir przedsięwzięć artystycznych i kulturalnych inicjatyw.
Chór NOVI SINGERS TORONTO prezentował się już w sezonie 2022/2023 dwukrotnie: w listopadzie 2022 r. – pięknie wystawionym programem z okazji rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości oraz w styczniu 2023 r. – koncertem bożonarodzeniowym.
Czas biegnie szybko i oto mamy już Wielkanoc, kolej więc na następny muzyczny wieczór.
Zespół Novi Singers Toronto, Toronto Sinfonietta Ensemble oraz solistka – młoda, rewelacyjnie zapowiadająca się sopranistka, Katelyn Bird, wystąpią w niedzielę, 23 kwietnia 2023 r. w kościele Św. Maksymiliana Kolbego (4260 Cawthra Rd., Mississauga) o godzinie 4. po południu. Całość tego wydarzenia poprowadzi dyrygent i dyrektor artystyczny Maestro Maciej Jaśkiewicz.
W ciekawie zaplanowanym programie znajdzie się na wstępie kilka utworów pasyjnych, jednak główna część koncertu poświęcona będzie radosnemu ALLELUJA. Tak zresztą zatytułowany jest ten koncert, w którego finale zabrzmi tryumfalne Hallelujah z Oratorium G.F. Haendla “Mesjasz”.
Usłyszymy kompozytorów zarówno obcych (M. Hayes, F. Schubert, W.A. Mozart i F. Haendel), jak i – w przeważającej części – polskich, dawnych i współczesnych. Będzie również okazja do wspólnego śpiewu z publicznością.
Interesująco pomyślany program zawiera zestawienie tzw. części stałych mszy katolickiej (Kyrie, Gloria, Credo, Sanctus, Benedictus, Agnus Dei), które to części – przedstawione w porządku liturgicznym – skomponowane zostały przez różnych kompozytorów i pochodzą z różnych epok muzycznych (barok, klasycyzm, romantyzm, współczesność).
Obok nazwisk kompozytorów znanych i popularnych pojawią się nowe, jak: Grzegorz Gerwazy Gorczycki, Józef Zeidler, Józef Michał Ksawery Poniatowski czy Jan Maklakiewicz i Jan Szopiński.
Zacznijmy od baroku. Wybitnym przedstawicielem tego okresu w muzyce polskiej był Grzegorz Gerwazy Gorczycki (ok. 1665 – 1734). Mało mamy szczegółów dotyczących jego życia; ogromna część jego twórczości nie zachowała się, ale z tego co wiemy, wnioskować można, jak znaczącym był kompozytorem. Urodzony w Bytomiu, starannie wykształcony w uniwersytetach praskim i wiedeńskim w dziedzinie filozofii, teologii i muzyki, był kapelanem Katedry Wawelskiej w Krakowie. Zasłynął nie tylko jako muzyk i kompozytor, ale również jako opiekun ludzi biednych, chorych i starych. Pamięć jego uhonorowano umieszczeniem w katedrze na Wawelu tablicy pamiątkowej, na której nazwany został “klejnotem kapłaństwa”. Sprawując przez 36 lat funkcję kapelana wsławił się jako założyciel i dyrygent kilkunastoosobowej kapeli i zespołu śpiewaczego Rorantyści.
Nie wdając się tutaj w głębszą analizę twórczości Gorczyckiego, trzeba za muzykologami powtórzyć, że jest on najwybitniejszym przedstawicielem polskiego późnego baroku muzycznego, że słusznie już za życia nazywano go “polskim Haendlem” i należy się tylko cieszyć, że następuje wzmożone zainteresowanie jego osobą i popularyzowanie twórczości. NOVI SINGERS TORONTO wykonają kilka części “Completorium” – utworu reprezentatywnego dla epoki baroku i geniuszu kompozytora.
Okres klasycyzmu zostanie przedstawiony kilkoma utworami w czasie koncertu, m. in. “Laudate Dominum” i “Ave Verum” W.A. Mozarta oraz “Kyrie” z Mszy Pasterskiej Józefa Zeidlera (1744 – 1806). Chór NST w przeszłości prezentował już w całości tę Mszę, zwaną Pasterską (Missa Pastoritia lub Missa Pastoralis). Było to pierwsze na kontynencie amerykańskim wykonanie tego utworu. Szczegółowe omówienie twórczości Zeidlera, nieznanego, a wybitnego kompozytora, zwanego “polskim Mozartem”, znalazło się łamach “Gońca” w styczniu 2017 r.
Przechodząc do epoki romantyzmu – czeka nas tu ciekawostka. Pojawi się nazwisko znane z historii, ale wywołujące skojarzenie przede wszystkim z ostatnim naszym królem, Stanisławem Augustem Poniatowskim. Nas interesował będzie Józef Michał Ksawery Poniatowski (1816 – 1873) polski szlachcic, kompozytor i tenor operowy. Zbieżność nazwisk jest nieprzypadkowa; był on rzeczywiście spokrewniony z królem, choć w stopniu dalszym; był stryjecznym prawnukiem ostatniego króla Polski.
Kompozytor Józef Michał Ksawery Poniatowski urodził się w Rzymie, zmarł w Londynie, jego żoną była Włoszką, ale z racji pochodzenia jest uznawany za kompozytora polskiego. Jego twórczość, dopiero odkrywana, okazuje się nie tylko interesująca, ale naprawdę wartościowa i świadczy o wybitnym talencie tego kompozytora, śpiewaka, artysty a zarazem polityka i dyplomaty, który – będąc uosobieniem „człowieka renesansu” – wpisuje się chlubnymi osiągnięciami w karty kultury polskiej.
Podczas koncertu usłyszymy Credo z Mszy F-dur Poniatowskiego. Msza ta, napisana na chór, solistów i fortepian lub organy, została wykonana po raz pierwszy w Krakowie w r. 2011 w wersji oryginalnej, po czym została zorkiestrowana przez dwóch młodych muzyków: Michała Jabłońskiego i Sebastiana Perłowskiego, i w tej wersji prezentuje prawdziwy blask i potęgę brzmienia.
Nie sposób w krótkim artykule omówić wszystkich punktów programu nadchodzącego koncertu. Będą też utwory nowsze; najserdeczniej zachęcamy i zapraszamy do wysłuchania całego programu na żywo! (Kościół Św. Maksymiliana Kolbego, niedziela, 23 kwietnia, godz. 4 po południu.)
Śpiew chóralny to zajęcie niesłychanie wzbogacające i satysfakcjonujące. Nie trzeba tego mówić miłośnikom muzyki, którzy czasem dopiero w dojrzalszym wieku odkrywają w sobie tę pasję i od występów pod własnym prysznicem – zebrawszy odwagę – dołączają do grup śpiewaczych. Zachęcamy do tego najserdeczniej! Jeśli lubisz śpiewać, cenisz sobie możliwość rozwoju i doskonalenia swego talentu – dołącz do chóru Novi Singers Toronto. Szczegóły na stronie: www.novisingerstoronto.ca
Teresa Caliman i Jadwiga Ferens
