Niedawno dotarła do nas interpelacja poselska w naszej sprawie i odpowiedź polskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych z listopada ubiegłego roku dostępna na stronach internetowych polskiego Sejmu
Odpowiedź na interpelację nr 13777 w sprawie procedur zapobiegania próbom szkalowania dobrego imienia Polski i jej obywateli oraz szybkiego reagowania na takie próby
Odpowiadający: sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, Piotr Wawrzyk
Warszawa, 24-11-2020
Szanowna Pani Marszałek,
Odpowiadając na interpelację nr 13777 Panów Posłów Grzegorza Brauna, Janusza Korwin-Mikke, Artura Dziambora, Roberta Winnickiego oraz Andrzej Szejny w sprawie procedur zapobiegania próbom szkalowania dobrego imienia Polski i jej obywateli oraz szybkiego reagowania na takie próby, uprzejmie informuję, co następuje.
Ministerstwo Spraw Zagranicznych niezmiennie stoi na straży dobrego imienia Polski i dokłada starań by chronić polskich obywateli przebywających poza terytorium Rzeczpospolitej zgodnie z art. 32 ust. 1 pkt. 2, 4, 6. Ustawy o Działach Administracji Rządowej, a także w granicach, które wytyczają normy międzynarodowego prawa. Nie ma przy tym żadnego znaczenia, jakiego obcego państwa sprawa miałaby potencjalnie dotyczyć – we wszystkich przypadkach postawa resortu pozostaje taka sama. Odnosi się to także do przywoływanego kazusu zatrzymania w Kanadzie Andrzeja Kumora i nie jest prawdą, jakoby został on pozostawiony przez polskie MSZ bez żadnego wsparcia.
Kiedy i w jaki sposób MSZ zareagowało na zatrzymanie i doprowadzenie do prokuratury kanadyjskiej Pana Andrzeja Kumora?
W sierpniu 2019 r. Andrzej Kumor poinformował o fakcie swojego aresztowania i stawianych mu zarzutach Konsulat Generalny RP w Toronto. Nie zwrócił się przy tym z prośbą o interwencję w swojej sprawie. Gdyby jednak nawet to uczynił, nie byłoby to możliwe z obiektywnych powodów. Pan Kumor posiada podwójne obywatelstwo (polskie i kanadyjskie), zaś przepisy ustawy Prawo Konsularne oraz respektowane przez Polskę zwyczaje międzynarodowe wykluczają możliwość interwencji w sprawie obywatela polskiego posiadającego równocześnie obywatelstwo państwa, na terenie którego toczy się postępowanie, w tym przypadku Kanady. Konsul Generalny RP odbył rozmowę z Panem Kumorem, w toku której wyjaśnił mu te zasady, co spotkało się z jego pełnym zrozumieniem. Andrzej Kumor podziękował też za okazane mu wsparcie moralne i dobrą współpracę, która od dawna łączy go z Konsulatem w ramach działalności na rzecz środowisk polonijnych.
Czy w związku ze sprawą pomówienia polskiego obywatela MSZ wystąpiło o oczyszczenie z zarzutów i zadośćuczynienie panu Andrzejowi Kumorowi?
Andrzej Kumor został zatrzymany w Kanadzie, jako obywatel tego kraju pod zarzutem naruszenia lokalnego prawa. Polskie MSZ nie występowało w tej sprawie z żadną inicjatywą ponieważ nie mieści się to w zakresie jego kompetencji i naruszałoby kanadyjską autonomię. Nasz personel dyplomatyczny nie został też o to poproszony przez samego zainteresowanego.
Czy prawdą jest, że członkowie loży B’nai B’rith uczestniczą w imprezach, wydarzeniach czy spotkaniach organizowanych przez polską ambasadę w Ottawie, a jeżeli tak, to w jakim charakterze i z jaką częstotliwością?
Członkowie B’nai Brith nie są zapraszani na spotkania organizowane przez Ambasadę RP w Ottawie, zaś placówka nie utrzymuje stałych kontaktów z tą organizacją. Jedyny wyjątek stanowiło zaproszenie do siedziby Ambasady jej przedstawiciela w grudniu 2018 r. podczas wizyty w Kanadzie Pełnomocnika Ministra SZ RP ds. kontaktów z diasporą żydowską, był on jednak jednym z wielu gości, a tematyka spotkania w pełni uzasadniała jego obecność.
Czy polski MSZ odnotował w korespondencji placówek dyplomatycznych w Kanadzie z lożą B’nai B’rith skargi lub sugestie dotyczące Pana Andrzeja Kumora?
W sierpniu 2019 r. organizacja B’nai Brith skierowała do Ambasadora i Konsula Generalnego RP w Kanadzie listy protestacyjne dotyczące niektórych publicznych wypowiedzi Pana Andrzeja Kumora. Zawierały one również prośbę o potępienie jego postawy i sugestię, by polscy dyplomaci nie podejmowali współpracy z A. Kumorem w żadnej formie. Informacja o tym zdarzeniu, jak i treść samych listów zostały bezzwłocznie przekazane centrali MSZ w Warszawie.
Jakie są procedury dotyczące zapobiegania i szybkiego reagowania na próby szkalowania dobrego imienia Polski i jej obywateli w polskich placówkach dyplomatycznych?
Od 2004 r. działają mechanizmy Ministerstwa Spraw Zagranicznych mające na celu zapobieganie błędnemu i fałszywemu przedstawianiu Polski i Polaków (w tym reaktywne reagowanie na wadliwe kody pamięci). W ich ramach poszczególne ambasady i placówki konsularne RP prowadzą bieżący monitoring mediów, rynku prasy i publikacji on-line w oparciu o regularnie aktualizowane wytyczne. Co do zasady, w przypadku pojawienia się nieuprawnionego, błędnego lub krzywdzącego sformułowania w odniesieniu do Polski i Polaków placówki wystosowują listy skierowane do wydawców/producentów/autorów wnioskując o natychmiastowe sprostowanie i poprawienie treści wypaczających rzeczywistość. Często udostępniają informację o interwencji w mediach społecznościowych, co pozwala uruchomić akcje korespondencyjne wspierane przez Polonię, środowiska naukowe i opiniotwórcze. Dobrą praktyką placówek jest też korzystanie ze wsparcia zaprzyjaźnionych dziennikarzy, przedstawicieli organizacji pozarządowych i historyków, zwłaszcza w sytuacjach stwierdzenia ewidentnego uprzedzenia wobec Polaków – podnosi to znacznie skuteczność reakcji i siłę oddziaływania na postawy odbiorców komunikatu.
Polskie placówki zagraniczne regularnie (w trybie półrocznym) przedstawiają centrali MSZ sprawozdanie dotyczące podejmowanych interwencji, co pozwala na prowadzenie statystyk i bieżące analizowanie efektywności działań. Ponadto, przed wybuchem pandemii i wywołanymi przezeń obostrzeniami w podróżowaniu, Ministerstwo w porozumieniu z polskimi placówkami zagranicznymi organizowano także wizyty studyjne w Polsce dla dziennikarzy i opiniotwórczych przedstawicieli świata akademickiego celem utrwalania właściwego obrazu Polski, Polaków i polskiego wkładu w najnowszą historię Europy i świata.
Czy MSZ prowadzi monitoring wprowadzania regulacji prawnych ograniczających swobodę wypowiedzi przez władze Kanady i innych państw?
Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP nie prowadzi sprofilowanego monitoringu regulacji prawnych dotyczących swobody wypowiedzi wdrażanych przez kanadyjskie władze. Podobnie jak w przypadku innych państw, leży to w gestii kompetentnych instytucji międzynarodowych i uznanych organizacji pozarządowych. Resort pozostaje jednak przygotowany do adekwatnego reagowania na bieżący rozwój wypadków, jeśli sytuacja by tego wymagała.
Z poważaniem,
Z upoważnienia
Ministra Spraw Zagranicznych
Piotr Wawrzyk
Sekretarz Stanu
