We wtorek miała miejsce pierwsza rozmowa telefoniczna między Wang Yi i Melanie Joly, chińskim i kanadyjskim ministrami spraw zagranicznych, od czasu zwolnienia Huawei Meng Wanzhou i „dwóch Michaelów”
Kanadyjskie oświadczenie stwierdza, że minister spraw zagranicznych Melanie Joly podkreśliła w rozmowie ze swym odpowiednikiem Wang Yi „że wszystkie kraje powinny potępić nielegalne i niesprowokowaną inwazję na Ukrainę [prezydenta Rosji Władimira] Putina, co jest wyraźnym i bezpośrednim naruszeniem Karty Narodów Zjednoczonych”.
„Kanada i świat uważnie przyglądają się działaniom Chin” – powiedziała.
Jednak w oświadczeniu Pekinu, gdzie tylko jeden ostatni akapit został poświęcony wojnie na Ukrainie, Wang miał zasugerować poprawę stosunków, oraz ostrzegł Kanadę, by „nie pozwalała, by zakłócenia zewnętrzne wpłynęły na stosunki z Chinami”.
Oba kraje powinny „szanować swoje podstawowe interesy i powstrzymywać się od stawiania nowych przeszkód we wzajemnych stosunkach” – cytuje słowa Wanga chińskie ministerstwo spraw zagranicznych.
„Zasada jednych Chin jest politycznym fundamentem stosunków Chiny-Kanada” – czytamy. „Jeśli sprawa Tajwanu nie zostanie odpowiednio potraktowana, stosunki Chiny-Kanada zasadniczo ucierpią. Mamy nadzieję, że strona kanadyjska przyjmie właściwą postawę i stanowisko w kwestiach dotyczących podstawowych interesów Chin”.
Chińskie MSZ nie sprecyzowało żadnych uwag odnośnie działań Kanady dotyczących Tajwanu.
Relacje między Chinami a Kanadą pogorszyły się po aresztowaniu w Vancouver w 2018 r. Meng, dyrektora finansowego Huawei Technologies Co. Kilka dni później Chiny osobno zatrzymały dwóch Kanadyjczyków, konsultanta biznesowego Michaela Spavora i byłego dyplomatę Michaela Kovriga .
Meng przebywała w areszcie domowym w Vancouver przez trzy lata, dopóki jej zespół prawny nie zawarł umowy z Departamentem Sprawiedliwości USA o odroczeniu jej oskarżenia w sprawie oszustwa, które zostanie odrzucone, jeśli zastosuje się do umowy.
Sprawy Meng, Spavora i Kovriga zdominowały stosunki chińsko-kanadyjskie, dopóki porozumienie nie doprowadziło do uwolnienia Menga we wrześniu ubiegłego roku, a kilka godzin później do uwolnienia Kanadyjczyków przez Chiny.
Chiny odmówiły bezpośredniego komentarza na temat tego, czy uwolnienie „dwóch Michaelów” tego samego dnia co uwolnienie Menga było zbiegiem okoliczności, ale krytycy twierdzą, że Chiny zaangażowały się w dyplomację zakładnikami.
Podczas rozmowy telefonicznej, o którą poprosiła Joly, ministrowie omówili wyzwania dla więzi łączących oba narody w ostatnich latach, w tym „przypadki arbitralnych zatrzymań”, czytamy w oświadczeniu kanadyjskiego ministerstwa spraw zagranicznych.
W chińskim oświadczeniu stwierdzono, że stosunki zostały poważnie zniszczone przez aresztowanie i postępowanie sądowe przeciwko Meng.
Wang powtórzył apel Chin o stworzenie warunków do rozmów pokojowych na Ukrainie.
„Chiny będą nadal odgrywać konstruktywną rolę w tym celu, zajmując obiektywne i bezstronne stanowisko”.
Chiny odmówiły krytyki Kremla za rozpoczętą 24 lutego inwazję i nie wyjaśniły, czy pomogą Rosji złagodzić skutki nałożonych na nią sankcji. Chociaż chiński prezydent Xi Jinping powiedział, że kraj ten zachowują niezależne stanowisko w sprawie wojny na Ukrainie, Chiny wstrzymały się od poparcia rezolucji Zgromadzenia Ogólnego ONZ i Rady Bezpieczeństwa, które potępiły Rosję.
Uniwersytety i kolegia zawodowe w Chinach organizują wykłady dla nauczycieli, aby „ujednolicić myśli i właściwie poprowadzić uczniów do zrozumienia” konfliktu.
Joly powiedziała również Wangowi, że Kanada jest nadal zaniepokojona domniemanymi naruszeniami praw człowieka w Sinciang i innych obszarach Chin.
za South China Morning Post
