3 września odbyło się po raz pierwszy w ZPwK w Barrie Narodowe Czytanie.
A łatwo nie było. Ośmiu entuzjastów poezji Adama Mickiewicza ćwiczyło wielokrotnie Ballady Wieszcza w dzikim upale i pod groźbą burzy. Dzięki uporowi Krzysztofa Biało, prezesa grupy udało się przedsięwzięcie mimo przeszkód do końca doprowadzić.
W ostatniej chwili uratowali wykonawców kilkoma silnymi mikrofonami państwo Jaszczurowie.
A potem poszły Ballady; Świtezianka o ukaranej męskiej niewierności, Pani Twardowska, której Sam widok diabła odstraszył, Powrócił też Tata, którego dziatki ocaliły żarliwą modlitwą, Lilije o Karen na morderczyni męża, i jakże aktualna, wobec napaści na Ukrainę Świteź.
Aż dziw że seniorzy po komunistycznych szkołach znają te utwory pełne odwołań do kary boskiej, modlitw i cudownych ocaleń. W tym pierwszym historycznym Czytaniu wzięli udział Krzysztof Biało, Malgorzata Jedlewska, Mariusz Michalski, Marian Stoppa, Grazyna Farmus, Josef Kazimierczak oraz Krystyna i Henryk Kotyra.
W romantycznym klimacie, pieśni Fryderyka śpiewa Iwona Jaszczur. Występy oklaskiwała pani prezes ZPwK Teresa Szramek.
Mimo zapowiadanej burzy, która odstraszyła część publiczności na końcu rozpalono wielkie ognisko i pośpiewano żołnierskie pieśni. Złapaliśmy bakcyla Narodowego Czytania, w przyszłym roku poczytamy coś znowu. I będziemy się cieszyć naszą wspaniałą, niemal zapomnianą klasyką.
Tekst i video Grażyna Farmus. Dziękujemy!
Z okazji Narodowego Czytania Prezydent RP Andrzej Duda tradycyjnie skierował przesłanie, zachęcając do współtworzenia akcji.
– Dwieście lat temu w Wilnie zostały wydane Ballady i romanse Adama Mickiewicza – zbiór poezji, który zapoczątkował w Polsce romantyzm. Młodzieńcze, a jednocześnie bardzo dojrzałe wiersze okazały się przełomowe i dzisiaj trudno wyobrazić sobie bez nich dalsze dzieje naszej literatury. (…) Romantyzm to istota polskości i fundament nowoczesnej tożsamości naszego narodu. To epoka zmagań z zaborcą, utrwalona w biografii Adama Mickiewicza oraz tych wszystkich polskich patriotów, uczestników tajnych stowarzyszeń i powstań, działaczy emigracyjnych i spiskowców, którzy na różne sposoby, w kraju i na obczyźnie, czynem i słowem toczyli bój o suwerenną Rzeczpospolitą – napisał w liście Prezydent RP Andrzej Duda.
– Wierzę, że wspólna lektura utworów naszego narodowego wieszcza na nowo ukaże fenomen polskiego romantyzmu i wzbogaci jubileuszowe obchody o ważną refleksję nad naszą kulturą i historią. Chciałbym, aby tegoroczne Narodowe Czytanie jeszcze bardziej umocniło jedność i poczucie wspólnoty Polaków na całym świecie. I żeby – jak zawsze – było dla nas wspólnym świętem czytelnictwa – dodał Prezydent.
Ballady i romanse zostały opublikowane w czerwcu 1822 roku w Wilnie jako główna część pierwszego tomu Poezyj Adama Mickiewicza. Pisany w latach 1819–1821 cykl wierszy wyznaczył początek dziejów poezji romantycznej w Polsce, stając się dla nowej epoki jednym z najważniejszych punktów odniesienia. To zbiór nowatorski i oryginalny, a jednocześnie ujmujący naturalnością stylu i prostotą języka. Wiersze ukazują szerokie możliwości pisarskie wybitnego autora, który na tle nastrojowej przyrody wykreował fascynujący i wyjątkowy świat pełen uczuciowości, fantazji i ludowej moralności. Zbiór Mickiewiczowskich poezji rychło stał się literackim wydarzeniem, wzbudzając wielki entuzjazm wśród miłośników literatury narodowej. Do dziś wiersze tego cyklu są niezwykle popularne, a ich współczesne znaczenie dla polskiej kultury potwierdza Rok Romantyzmu Polskiego, ogłoszony w 2022 roku z okazji dwóchsetlecia wydania zbioru.
Akcja Narodowego Czytania organizowana jest przez Prezydenta RP od 2012 roku. Została zainicjowana wspólną lekturą Pana Tadeusza Adama Mickiewicza. W 2013 roku w całej Polsce odbyło się czytanie dzieł Aleksandra Fredry, a podczas następnych edycji przeczytano kolejno: Trylogię Henryka Sienkiewicza oraz Lalkę Bolesława Prusa.
W 2016 roku Andrzej Duda i Agata Kornhauser–Duda rozpoczęli Narodowe Czytanie Quo vadis Henryka Sienkiewicza w warszawskim Ogrodzie Saskim. W 2017 roku lekturą Narodowego Czytania było Wesele Stanisława Wyspiańskiego. Akcja Narodowe Czytanie 2018 miała wyjątkowy charakter – w związku z jubileuszem 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości Para Prezydencka zaprosiła do lektury Przedwiośnia Stefana Żeromskiego, a ponadto, przez cały rok, Antologii Niepodległości – specjalnie przygotowanego na tę okazję zbioru powstałych na przestrzeni wieków utworów, zaliczanych do kanonu polskiej literatury patriotycznej. W 2019 roku lekturą Narodowego Czytania były Nowele polskie – zbiór 8 utworów autorstwa Elizy Orzeszkowej, Marii Konopnickiej, Bolesława Prusa, Brunona Schulza, Władysława Stanisława Reymonta, Stefana Żeromskiego, Henryka Sienkiewicza i Henryka Rzewuskiego. Nowele zostały wybrane przez Parę Prezydencką z ponad stu propozycji tytułów przesłanych do Kancelarii Prezydenta.
Lekturą Narodowego Czytania 2020 była Balladyna Juliusza Słowackiego, a rok później w całej Polsce i na świecie przeczytano Moralność pani Dulskiej Gabrieli Zapolskiej.
