29 września 2025 r., podczas wspólnej konferencji prasowej w Białym Domu, prezydent USA Donald Trump i premier Izraela Benjamin Netanjahu ogłosili porozumienie w sprawie 20-punktowego planu pokojowego dla Strefy Gazy.

Plan ten, opracowany przez administrację Trumpa, ma na celu zakończenie trwającej od prawie dwóch lat wojny między Izraelem a Hamasem. Trump nazwał go “historycznym porozumieniem”, które natychmiast zakończy konflikt, zwiększy pomoc humanitarną i zapewni bezpieczeństwo Izraelowi.

Netanjahu wyraził pełne poparcie, stwierdzając, że plan osiąga cele wojenne Izraela, takie jak demilitaryzacja Hamasu i uwolnienie zakładników. Obaj liderzy podkreślili, że teraz piłka jest po stronie Hamasu – jeśli grupa ta odrzuci propozycję, Izrael otrzyma “pełne poparcie USA” do kontynuowania operacji wojskowych, w tym “dokończenia zadania”.

PONIŻEJ KONTYNUACJA TEKSTU

Plan został zaprezentowany tydzień wcześniej liderom arabskim i muzułmańskim na marginesie Zgromadzenia Ogólnego ONZ, a UAE i Arabia Saudyjska wyraziły wstępne poparcie, pod warunkiem braku aneksji Zachodniego Brzegu Jordanu i nie przymusowego wysiedlenia Palestyńczyków z Gazy.

Eksperci i krytycy, w tym z Al Jazeery i Quds News Network, ostrzegają jednak, że propozycja może być formą “kolonialnego przejęcia” Gazy, z minimalnym udziałem Palestyńczyków i otwartą drogą do długoterminowej kontroli izraelskiej. Hamas na razie nie skomentował planu oficjalnie, ale analitycy uważają, że odrzucenie jest prawdopodobne ze względu na brak gwarancji suwerenności palestyńskiej.

Kluczowe elementy planu (na podstawie 20-punktowego dokumentu Białego Domu):

  • Natychmiastowe zawieszenie broni
  • Całkowity rozejm po akceptacji przez Hamas; izraelskie siły wycofają się do “linii bezpieczeństwa” (perymetr wokół Gazy).
  • Hamas uwolni wszystkich zakładników izraelskich (ok. 48 osób, w tym 20 żywych) w ciągu 72 godzin; Izrael wypuści setki palestyńskich więźniów.
  • Hamas musi złożyć broń i przestać działać jako siła polityczna i militarna; członkowie, którzy zadeklarują pokojowe współistnienie, otrzymają amnestię i prawo do opuszczenia Gazy.
  • Natychmiastowy napływ pomocy (woda, prąd, szpitale, usuwanie gruzów); dystrybucja przez ONZ, Czerwony Półksiężyc i neutralne instytucje; otwarcie przejścia w Rafah.
  • Tymczasowa administracja pod nadzorem międzynarodowym (z Trumpem jako przewodniczącym “rady pokojowej”, w tym Tony Blair); brak roli dla obecnej Autonomii Palestyńskiej bez reform (Netanjahu nazywa ją “skorumpowaną”).
  • Nikt nie będzie zmuszany do opuszczenia Gazy; ochotnicy mogą wyjechać, ale z prawem powrotu.

Netanjahu zyskał zgodę mimo sprzeciwu prawicowych sojuszników (np. Smotrich i Ben-Gvir, którzy domagają się “zachęty do emigracji” Palestyńczyków). Członkowie Likudu poparli plan jako “retorykę” służącą celom Izraela, ale Netanyahu ostrzegł, że bez zgody Hamasu użyje siły do rozbrojenia grupy.

Tony Blair pochwalił plan jako “śmiałą propozycję” kończącą cierpienia. UAE naciska na Netanjahu, by porzucił plany aneksji Zachodniego Brzegu, grożąc zablokowaniem normalizacji stosunków. Kraje europejskie, które niedawno uznały Palestynę, widzą w nim szansę na pokój, ale z wątpliwościami co do egzekwowalności.

Trump jest “bardzo pewny” porozumienia, ale Hamas żąda gwarancji na udział w rządzie i pełną suwerenność. Wojna zniszczyła Gazę, powodując kryzys humanitarny, co zwiększa presję na obie strony.