Kiedy Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił rok 2020 Rokiem Świętego Jana Pawła II, serce każdego Polaka i Polki instynktownie przeczuło, że będzie to rok pamiętny. Oczekiwaliśmy, że 18 maja 2020 r. będziemy jak nigdy wcześniej, uroczyście, wzniośle i galowo obchodzić stulecie urodzin Karola Wojtyły, naszego wielkiego rodaka i Ojca Świętego zarazem. No właśnie! Oczekiwaliśmy i planowaliśmy… Nikomu się nawet nie śniło jakie realia przyniesie nam wiosna tego roku. Pandemia, izolacja, niepewność i lęk, nieoczekiwanie i niepożądanie stały się pojęciami dominującymi naszą rzeczywistość. Łatwo w takiej sytuacji stracić z pola widzenia to co ważne, zgubić swój życiowy kompas i dzień za dniem popadać w coraz to większą nicość, gapiąc się bezsensownie w telewizor albo przeglądając internet od rana do wieczora. Może właśnie teraz w chwilach trudnych możemy szczególnie mocno docenić jak obficie uposażył nas nasz wielki rodak Święty Jan Paweł II. Był On i jest dla nas drogowskazem, zgodnie z którym możemy pewnie kroczyć. W ciągu ponad 26 lat pontyfikatu opublikował dokumenty i wygłosił przemówienia, które oblicza się na 85 tys. stron druku. Zawarte w nich myśli i przesłania są uniwersalnymi wskazówkami na których bez wahania możemy się oprzeć w każdym miejscu i w każdy czas. Będąc jeszcze pośród nas, podczas spotkania z młodzieżą na Jasnej Górze w 1983 roku, powiedział: “Musicie od siebie wymagać, nawet gdyby inni od was nie wymagali”. Trudno byłoby sobie wtedy wyobrazić, że prawie 40 lat później podczas pandemii wirusa COVID 19 na całym świecie, wyzwanie to nie straci absolutnie nic ze swojej mądrości. Słowa te szczególnym tonem wybrzmiewają w sercach nas – harcerek. Zarówno wtedy jak i teraz inspirują nas do działania i przekraczania strefy własnego komfortu. Rozumiemy, że naszym zadaniem jest działać, pomagać, służyć, zdobywać doświadczenie i poszerzać swoją wiedzę niezależnie od warunków i sytuacji bo to jest prawdziwy klucz do sukcesu! Już od 13go marca czyli od pierwszych dni pandemii Zarząd Okręgu ZHP w Kanadzie stworzył specjalny Komitet (COVID-19 Response Management Team), ktόry monitoruje wydarzenia i ogłoszenia globalne, federalne, prowincjonalne i lokalne, i wydaje w obu językach dalsze instrukcje na bieżąco z otrzymanymi informacjami, łącznie z zakończeniem lub przedłużeniem zawieszenia zajęć i spotkań programowych. W mig znalazł się wirtualny sposób na przeprowadzenie naszej tradycyjnej harcerskiej warty przy Grobie Pańskim podczas Wielkiego Tygodniu. Pomysł został podchwycony i wykorzystany przez inne chorągwie harcerskie poza granicami kraju. Nawet coroczny Zjazd Zarządu Okręgu ZHP w Kanadzie po raz pierwszy odbędzie się przez połączenie internetowe, ale nie będzie odwołany. W Hufcu Watra (Ontario) mamy 800 skrzatów, zuchów, harcerek i wędrowniczek, które łącznie tworzą ponad 60 aktywnie działających jednostek. Jesteśmy wielkim i fantastycznym Hufcem dlatego już od pierwszego dnia izolacji i stanu zagrożenia epidemiologicznego w Ontario było dla nas oczywiste, że nadszedł czas próby i zmierzenia się z nowym wyzwaniem. Siedzenie przed telewizorem i tracenie bezmyślnie czasu nie wchodziło w grę. Odprawy w jednostkach i w Hufcu zaczęły odbywać się regularnie przy pomocy połączeń internetowych. Także przez Zoom, referaty zuchów, harcerek i wędrowniczek znalazły sposoby żeby wspierać funkcyjne w jednostkach pokazując nowe możliwości i ciekawe pomysły na przeprowadzanie wirtualnych zbiórek. Niektóre szczepy podjęły się pieczenia ciasteczek dla pielęgniarek, lekarzy i sąsiadów żeby ich rozweselić i okazać swoją wdzięczność za ich wysiłek. W odezwie na narastającą nagłą potrzebę, 16 go kwietnia ruszyła wielka akcja szycia bawełnianych maseczek ochronnych! Do pomocy został zaangażowany każdy kto chciał pomóc, miał czas lub maszynę do szycia czy materiały. Powstał cały bardzo sprawny internetowy system współpracy, łączności i przekazu. W efekcie wysiłku całego sztabu osób z naszej polonijnej społeczności, Parafii Św. Maximiliana Kolbe, instruktorek i ich przyjaciół oraz członków rodzin harcerskich udało się już 20 go kwietnia przekazać 500 maseczek do Copernicus Lodge w Toronto, a wkrótce potem 130 do Villa Polonia w Brampton. Maseczkową dostawę otrzymały również Valley Manor long term care i Water Tower Lodge retirement residence w Barry’s Bay na ontaryjskich Kaszubach oraz Bellwoods Centers w Toronto. 80 maseczek trafiło do Tony Stacey Centre for Veterans Care w Scarborough. Dodatkowo, wsparł naszą akcję nieoczekiwany podarunek w formie dwustu masek ofiarowanych przez VetMed Solutions. Liczba ludzi dobrej woli, którzy odpowiedzieli na apel o pomoc jest zbyt długa żeby wymienić wszystkich i nie pominąć nikogo – serdeczne Bóg Zapłać!
Z początkiem maja widząc, że sytuacja w prowincji nie zmienia się, stanełyśmy przed dylematem co zrobić z dorocznym konkursem wiedzy harcerskiej, na który tradycyjnie zjeżdżały się zastępy z całego Ontario. Odwołać? Nie było mowy! Zbuntowała się nasza rogata harcerska dusza więc szybko na problem znalazł się sposób i oto pierwszy wirtualny konkurs “Pniemy się Wzwyż” odbył się w sobotę 30 go maja. Każda zastępowa i patrolowa zarejestrowała swój zastęp lub patrol odpowiednio wcześnie a przed konkursem każda harcerka/wędrowniczka otrzymała swój identyfikator na KAHOOT gdzie trzeba było udzielić odpowiedzi na 100 pytań w formie “migawek” w trzech kategoriach wiekowych: juniorki, seniorki, i wędrowniczki. Po konkursie odbył się ‘ZOOM Call’ gdzie ogłoszone zostały wyniki. Podobnie nie zrezygnowałyśmy z ulubionego majowego biwaku “Węzeł Przyjaźni”, który po raz jedenasty połączył nas podczas Victoria Day weekend ale tym razem nie na ukochanych Kaszubach ale po raz pierwszy w historii harcerstwa- wirtualnie! Dzięki temu mogły w nim wziąć udział harcerki z całej Kanady. Program opracowany przez ZOOM spotkania z różnymi gośćmi był bardzo ciekawy. Można było podciągnąć się w robieniu węzłów czy rozpalaniu ogniska oraz wiele się nauczyć z dziedziny pionierki, pierwszej pomocy i musztry. Nie zabrakło czasu na mszę, gimnastykę no i oczywiście ognisko a gawęda naczelniczki Organizacji Harcerek hm. Danusi Figiel będzie niezapomnianym wspomnieniem. Już wiemy że coroczna Akcja letnia nie będzie się mogła odbyć na naszych stanicach harcerskich ale możemy być pewni że znajdzie się sposób aby połączyć się przy harcerskim ognisku…ale inaczej. Z okazji Dnia Matki harcerki z różnych jednostek przygotowały wirtualne kartki, które zostały wysłane do różnych domów seniora. A także kartki dla służby zdrowia, które były wysłane do różnych szpitali. Wystarczy trochę chęci, wiedzy, wysiłku, współpracy, pomysłu i wyobraźni a tego w harcerkach nie brakuje!
Aby sprostać wymaganiom izolacji powstały nigdy wcześniej nie zdobywane sprawności, które są idealną okazją do wykorzystania czasu na rozwój i nabycie nowych umiejętności:
Znawczyni Kwarantanny – sprawność dla harcerki która wie co to jest kwarantanna i dlaczego należy ją stosować. W okresie epidemii/pandemii spędziła kwarantannę w domu lub miejscach wskazanych przez rodziców. Stosuje się do zaleceń kwarantanny podczas epidemii/pandemii. Wie jak i gdzie znaleźć oficjalne informacje wydane przez służbę zdrowia oraz instytut wykonujący zadania z zakresu zdrowia publicznego w miejscu zamieszkania i wydane przez niego zalecenia. Wie jak poprawnie myć ręce (zgodnie z zaleceniami służby zdrowia) Wie czym są wirusy, jak można się nimi zarazić, jak działają i jak je zwalczać. Utrzymuje telefoniczny lub wirtualny kontakt z osobami, z którymi nie może się spotkać, np. z babcią i dziadkiem lub starszymi sąsiadami. Kontroluje czy nie potrzebują pomocy np. z zakupami. Wie, że należy dbać o swoje otoczenie i miejsce zamieszkania. Codziennie aktywnie uczestniczy i pomaga w utrzymaniu porządku wokół siebie. Dba, aby zachować/podtrzymać wysoki poziom nauki. Realizuje kolejne tematy z podręczników. Wie gdzie szukać materiałów lub do kogo można się zgłosić, aby stworzyć plan na kontynuację nauki. Zorganizuje razem z zastępem ciekawą zbiórkę lub grę internetową. Weźmie udział w przynajmniej jednej wirtualnej zbiórce harcerskiej lub harcerskiej grze internetowej. Wie, że należy dbać o swoje samopoczucie i sprawność fizyczną (np. skacze na skakance, wychodzi na spacer w odosobnione miejsca lub wykonuje inne ćwiczenia, które pozwalają na utrzymywanie dobrej kondycji fizycznej.
Strażniczka Kwarantanny – sprawność dla wędrowniczki która wie czym jest pandemia,kiedy ogłasza się pandemię i czym się różni pandemia od epidemii. Stosuje się do zaleceń kwarantanny. Wie jak i gdzie znaleźć oficjalne informacje wydane przez służbę zdrowia oraz instytut wykonujący zadania z zakresu zdrowia publicznego w miejscu zamieszkania i wydane przez niego zalecenia. Wie, że należy uważać na dezinformację i fałszywe wiadomości. Sprawdza autorstwo/źródło informacji. Wie czym różni się bakteria od wirusa. Umie wytłumaczyć na czym polegają działania zapobiegające w obliczu epidemii/pandemii i jakie mają cele. Dba, aby zachować/podtrzymać wysoki poziom nauki. Realizuje kolejne tematy z podręczników. Wie gdzie szukać materiałów i do kogo można się zgłosić, aby stworzyć plan na kontynuacje nauki. Wie jakich aplikacji można używać do zdalnej nauki. Wirtualnie przedstawiła je koleżankom, kolegom lub nauczycielowi.Wie, że należy dbać o samopoczucie i sprawność fizyczną. Codziennie ćwiczy przynajmniej 15 minut. Może ćwiczyć wirtualnie z patrolem. Czas kwarantanny wykorzystała, aby przygotować wirtualną zbiórkę zastępu/patrolu/drużyny. Zaoferowała rodzeństwu lub młodszym harcerkom pomoc w nauce w wybranych przez siebie przedmiotach. Bierze udział w internetowych zajęciach/grach harcerskich, aby dać dobry przykład młodzieży harcerskiej młodszej od siebie.Podczas kwarantanny nauczy się jednej nowej czynności, np. gry na gitarze, piosenek, innego języka, gotowania, pracy w ogrodzie, itp.
Szczególnej kreatywności wymagało stworzenie ciekawej formy zaangażowania młodszych dzieci w gromadach zuchowych i skrzatowych. Gromady prowadzą zbiórki wirtualnie i zuchy nadal zdobywają sprawności cyklowe w gromadzie ale izolacja okazała się super okazją żeby wprowadzić ‘sprawności indywidualne’ dla zuchów. W Kanadzie tradycyjnie nie realizowało się takich sprawności koncentrując się na pracy zespołowej, niemniej jednak są częścią wymagania na Gwiazdki II, III. Sprawności Indywidualne to sprawności, które zuchy same wybierają, wykonują wymagania w domu, a na zakończenie przedstawiają na wirtualnej zbiórce całej gromadzie by wyrobić w sobie odwagę prezentowania przed innymi w języku polskim albo wysyłają zdjęcia, wideo lub kronikę. Zuchy mogą wybrać jedną lub dwie aż z trzynastu sprawności: Bajarka, Czyścioch, Dobra siostra, Fryzjerka, Krawczyk, Majster Klepka, Mistrzyni origami, Mistrzyni skakanki, Rysowniczka, Przyjaciółka ptaków, Zdobniczka, Gosposia, Mistrzyni gier i zabaw. Drużynowe z pomocą rodziców zaplanowały bardzo innowacyjne i ciekawe sposoby wysyłania zdobytych sprawności do Zuchów.
Zaradny Zuch jest sprawnością, która została zaprojektowana specjalnie na czas kwarantanny lub izolacji i ma na celu jak najlepiej wykorzystać czas spędzony w domu poprzez zdobywanie nowych umiejętności oraz zachęcanie dzieci do kreatywnego spędzania czasu, samorozwoju i pomocy innym. Sprawność może zostać dostosowana do umiejętności dziecka i pozostawia duże pole możliwości rodzicom, którzy mogą wybrać jakie umiejętności uważają, że ich dziecko w ten czas może wyrobić lub zdobyć. “Zaradny Zuch” minimum raz dziennie pomoże rodzicom w obowiązkach domowych po czym zaznacza wykonane zadania na tabelce obowiązków. Zuch obejrzy z rodzicami album rodzinny / zdjęcia, zapyta rodziców o ich ulubione gry i zabawy z dzieciństwa i zagra w nie wraz z rodzicami (np. gry typu państwa-miasta/guma/skakanka/statki itp.). Zuch narysuje drzewo genealogiczne swojej rodziny, zapyta rodziców o jakąś ciekawą historię rodzinną, wraz z rodzicami obejrzy film familijny i połączy się telefonicznie lub internetowo z członkiem rodziny. Zuch nauczy się 5-6 nowych umiejętności np. wiązać buty, rozpoznawać godziny na zegarku, samodzielnie ścielić łóżko, przyszyje guzik do koszuli, zaceruje dziurę w skarpetce (w zależności od możliwości i umiejętności zucha) . Samodzielnie przygotuje rodzicowi posiłek (kanapkę, grzankę itp. lub herbatę), obierze ziemniaki lub inne warzywa, które potem zostaną wykorzystane do obiadu oraz umyje naczynia lub napełn/opróżni zmywarkę. Zuch zasadzi roślinkę np. fasolkę i będzie obserwować, jak rośnie oraz zajmować się nią. Zuch naprawi zepsutą zabawkę/ sklei książkę lub samodzielnie zrobi sobie zabawkę np. lalkę ze sznurka, wymyśli zabawę, w którą pobawi się z rodzeństwem lub rodzicami, zrobi wesołą kartkę dla kogoś bliskiego i wykona teatrzyk kukiełkowy i zaprosi rodzinę na przedstawienie. Zuch wykona jakąś pracę w technice origami: łódka/czapka/żabka itp, przeczyta wierszyk lub krótką książkę i wykona do niej ilustrację oraz ozdobę do domu w technice paper mache/ witraż/ mozaika. Zuch przynajmniej 3 razy w tygodniu będzie się gimnastykować (rozciąganie, pajacyki, przysiady itp.), przekroczy swój własny rekord w jakiejś dziedzinie np. kozłowaniu piłki/ skokach na skakance/ odbijaniu piłeczki pingpongowej/ kapkach /pompkach itp, narysuje ulubione warzywa i owoce i opowie rodzicom dlaczego należy jeść warzywa i owoce codziennie. Zuch dba o czystość i wie jak należy myć ręce szczególnie podczas epidemii/pandemii. Zuch obejrzy wideo światowej organizacji zdrowia (World Health Organization), zaznaczy w swojej kronice, ile razy dziennie myła ręce i wytłumaczy rodzicom jak należy prawidłowo myć ręce (jak długo i w jaki sposób). Zuch wie co to jest bezpieczna odległość w czasie epidemii/pandemii.
Czas pandemii, izolacji, ograniczeń i niepewności nie był uwzględniony w kalendarzu nikogo z nas. Wszyscy mieliśmy zupełnie inne plany na wiosenne miesiące ale to od nas zależy czy kiedyś spojrzymy na ten okres jako na czas próby z której wyszliśmy zwycięsko czy czas bezpowrotnie stracony. Czy wymagaliśmy od siebie tak jak kazał nam Św. Jan Paweł II?
Wkrótce znowu usiądziemy razem wokół harcerskiego ogniska. Poczujemy jego magiczny czar i ciepło bijące z prawdziwych płomieni, snując wspomnienia o pandemii coronavirusa 2020 roku….O czym będzie Twoja gawęda?
Kasia Niszcz, dz.h. Szczep Zorza, Hufiec Watra
