Prezydent Andrzej Duda podpisał we wtorek nowelę ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych. To właśnie dzięki ich trudowi, ich walce my dziś możemy cieszyć się wolnością – powiedział prezydent podczas uroczystości.
“Bardzo się cieszę, że mogłem podpisać tę ustawę i bardzo dziękuję za ten apel 141 członków opozycji antykomunistycznej, który wtedy, w przededniu 40. rocznicy Porozumień Sierpniowym wystosowaliście państwo do władz Rzeczypospolitej o to, by jeszcze w większym stopniu dokonać czegoś, co ja nazywam aktem dziejowej sprawiedliwości” – powiedział prezydent podczas uroczystości w Pałacu Prezydenckim.
Podkreślił, że w 2017 roku przyjęto w Polsce ustawę, która “zadośćuczyniła, dziękując w jakiś sposób, (…) członkom opozycji antykomunistycznej i tym wszystkim, którzy byli represjonowani w okresie rządów komunistycznych za ich trud, niezwykły wkład”. “To właśnie dzięki ich trudowi, ich cierpieniu, dzięki ich walce, a także oczywiście ich najbliższych, my dziś możemy cieszyć się wolnością, rzeczywiście prawdziwie demokratycznym państwem, nie tylko demokratycznym z nazwy” – powiedział prezydent. Podkreślił, że ostatnie 30 lat “jest z całą pewnością wielkim naszym dorobkiem”. “Ale nie byłoby ich, gdyby nie tamta walka, tamto cierpienie, tamten trud, tamta odwaga i determinacja” – zaznaczył Andrzej Duda.
Ustawa umożliwia ubieganie się o uznanie za okres składkowy w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych okresu, w którym osoby uprawnione były pozbawione możliwości wykonywania swojego zawodu przed dniem 31 lipca 1990 r. na skutek represji politycznych za działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności.
Nowelizacja naprawia ustawę z 1998 r., która uniemożliwiała naliczenie kapitału początkowego emerytury z powodu braku składek w okresach więzienia, internowania, pozbawienia pracy lub prawa wykonywania zawodu z powodu represji politycznych lub braku składek z powodu pracy dla nielegalnych organizacji. Nowelizacja m.in. przyjmuje, że nieistniejące składki do ZUS zostały uregulowane. Przepisy nowelizacji określają zasady ponownego ustalenia wysokości kapitału początkowego oraz wysokości emerytur lub rent działaczy opozycji antykomunistycznej oraz osób represjonowanych z uwzględnieniem okresu represji politycznych liczonych jako okresy składkowe. Rozwiązanie to będzie stosowane odpowiednio do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, jeżeli do podstawy wymiaru emerytury lub renty został wskazany okres, w którym ubezpieczony podlegał określonym represjom, a także do rent rodzinnych po ubezpieczonych, którzy podlegali represjom.
Decyzję w sprawie ponownego ustalenia kapitału początkowego, ponownego ustalenia wysokości emerytury, w tym również emerytury obliczonej z uwzględnieniem przeliczonego kapitału początkowego, oraz decyzję w sprawie ponownego ustalenia wysokości renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty rodzinnej organ wyda w ciągu 30 dni od dnia wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji.
Ustawa wprowadza ponadto możliwość zwolnienia działacza opozycji antykomunistycznej i osoby politycznie represjonowanej, na wniosek albo z urzędu, całkowicie albo częściowo, z opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej.
Zwiększeniu ulegają progi dochodowe uprawniające do jednorazowej pomocy pieniężnej. Po wejściu w życie ustawy pomoc pieniężna jednorazowa będzie mogła być przyznana jeżeli: dochód osoby samotnie gospodarującej nie przekroczy kwoty odpowiadającej 290 proc. najniższej emerytury (dotychczas 220 proc.), dochód na osobę w rodzinie nie przekroczy kwoty odpowiadającej 220 proc. (dotychczas 150 proc.), a dochód osoby samotnie gospodarującej lub dochód na osobę w rodzinie nie przekroczy kwoty odpowiadającej 350 proc. najniższej emerytury (dotychczas 300 proc.), w przypadku, gdy wnioskodawca jest osobą całkowicie niezdolną do pracy i do samodzielnej egzystencji.
Pomoc pieniężna okresowa będzie mogła być przyznana, jeżeli dochód osoby samotnie gospodarującej nie przekracza kwoty odpowiadającej 220 proc. najniższej emerytury (obecnie 150 proc.) lub dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty odpowiadającej 150 proc. najniższej emerytury (obecnie 100 proc.).Nowelizacja przewiduje ponadto możliwość przyznania pomocy pieniężnej jednorazowej dwa razy w roku, otrzymywania świadczenia wyrównawczego także przez osobę uprawnioną pobierającą rentę rodzinną oraz uzyskanie uprawnienia do dodatkowego urlopu wypoczynkowego w wymiarze 5 dni roboczych.
Zmiany dotyczą też pomocy finansowej udzielanej przez Szefa Urzędu Kombatantów i Osób Represjonowanych kombatantom, osobom represjonowanym, cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych, osobom deportowanym do pracy przymusowej i osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i ZSRR oraz represjonowanym politycznie żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnionym w kopalniach węgla, w kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych.
Nowelizacja przewiduje także rozszerzenie katalogu osób, które mogą skorzystać ze świadczenia pieniężnego przysługującego osobom zesłanym lub deportowanym przez władze ZSRR w latach 1937 1956 o osoby, których represje rozpoczęły się przed 1956 r. i trwały także w okresie późniejszym. (PAP)
Autorka: Sylwia Dąbkowska-Pożyczkarobs/